Σε μια πρωτοφανή εκδήλωση, παρουσία οκτακοσίων (!) συμμετεχόντων, στο ξενοδοχείο Chris & Eve της Κομοτηνής, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Ροδόπη ο σχεδιασμός της νέας ΚΑΠ για την προσεχή προγραμματική περίοδο.
Η εκδήλωση οργανώθηκε από τον Βουελυτή Ροδόπης του ΚΙΝΑΛ, Ιλχάν Αχμέτ, με κεντρικό ομιλητή τον Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Κομισιόν, Τάσο Χανιώτη.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο δήμαρχος Αθηναίων και υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Καμίνης, και ο περιφερειάρχης ΑΜ-Θ Χρήστος Μέτιος, ενώ παραβρέθηκε πλήθος εκπροσώπων της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, συλλόγων, συνεταιρισμών, και εκατοντάδων απλών αγροτών.
- Θυμηθείτε χαρακτηριστικές ενέργειες του Βουλευτή για τα θέματα του πρωτογενή τομέα, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ και εδώ.
Στη συζήτηση που αναπτύχθηκε έλαβαν μέρος οι: Σινάν Αχμέτ εκ μέρους της Κοινοπραξίας Καπνοπαραγωγών Θράκης, Νίκος Σκοπιανός ως πρώην πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Βάμβακος, ο Ισμαήλ Μολά Αλή Μεχμέτ ως πρόεδρος του Ινστιτούτου Αγροτικής Έρευνας, η Ζωή Φραγκούδη ως πρόεδρος του γυναικείου συνεταιρισμού “ΓΑΙΑ” Τριγώνου Έβρου, και ο γεωπόνος Νίκος Καπούλας ως διευθυντής πρωτογενούς τομέα της Αναπτυξιακής Εταιρίας Ροδόπης, ο οποίος και παρουσίασε για πρώτη φορά επίσης στο κοινό της Ροδόπης, το νέο LEADER για τους ιδιώτες που ανοίγει επισήμως στις 12 Απριλίου.
Η πρόταση του Ιλχάν Αχμέτ
“Είναι εφικτή η συστηματική στήριξη της Γεωργίας σε φτωχές, ορεινές και μειονεκτικές περιοχές μέσα από τη νέα ΚΑΠ, με περιβαλλοντικό αποτύπωμα και μέτρηση επιδόσεων”.
Ο Βουλευτής Ροδόπης κατέθεσε πρόταση για «περιφερειοποίηση» των ενισχύσεων κατά το πρότυπο που ακολουθεί η Ισπανία, δηλαδή κατανομή των ενισχύσεων σε πενήντα περιφέρειες (comarcas) βάσει μικτών χαρακτηριστικών, όπως ο παραγωγικός προσανατολισμός και το οικονομικό-κοινωνικό αποτύπωμα του πρωτογενή τομέα στην εκάστοτε περιφέρεια. Πρόταση που εδράζεται στη λογική ότι με αυτόν τον τρόπο θα κερδίσουν οι πιο φτωχές περιφέρειες όπως αυτή της ΑΜ-Θ.
Η πρόταση του Τάσου Χανιώτη
Ο Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Κομισιόν, κατέθεσε πρόταση για τη «Γεωργία 4.0» η οποία θα επιτρέψει σε μικρούς και μεγάλους παραγωγούς να παράγουν περισσότερα με λιγότερες εισροές, καθώς η νέα ΚΑΠ θα θέσει ειδικούς και γενικούς στόχους για την προστασία του περιβάλλοντος. Με άλλα λόγια, στη νέα περίοδο, η σύνδεση της ΚΑΠ με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του πρωτογενή τομέα, στη λογική της μέτρησης επιδόσεων, θα είναι ισχυρή. Ισχύει, δε, η δυνατότητα ενίσχυσης μιας ειδικής και μειονεκτικής περιοχής όπως είναι η Ροδόπη και η Θράκη, με χαμηλούς αναπτυξιακούς δείκτες σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς μέσους όρους, με έμφαση στην αυξημένη στρεμματική ενίσχυση.
Από την πλευρά της η κ. Φραγκούδη πρότεινε ένα θεσμικό πλαίσιο που θα βοηθήσει τους γυναικείους συνεταιρισμούς να ανθίσουν.
Ολόκληρη η ομιλία του Ιλχάν Αχμέτ
“Η εξόρμηση στις Βρυξέλλες με στόχο την ενίσχυση του αγορτικού εισοδήματος στη Θράκη.
Αξιότιμοι συμμετέχοντες στο σημερινό μας πάνελ
Αξιότιμε κύριε Τάσο Χανιώτη,
Φίλε Γιώργο Καμίνη,
Αξιότιμοι κύριοι Περιφερειάρχη, Δήμαρχοι, Εκπρόσωποι τους, αιρετοί όλων των βαθμών της Αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι φορέων, συλλόγων, συνεταιρισμών,
Κυρίες και Κύριοι,
Αγαπητές φίλες, Αγαπητοί φίλοι,
Αισθάνομαι σήμερα μεγάλη χαρά και συγκίνηση για την παρουσία σας εδώ, σε μία εκδήλωση που υπερβαίνει κατά πολύ στενά κομματικά πλαίσια και φιλοδοξεί να ενώσει τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου μας και να δώσει ταυτόχρονα απάντηση σε εναγώνια ερωτήματα που έχουν να κάνουν με το παρόν και το μέλλον του πρωτογενούς τομέα στην Μεγάλη Γη της Θράκης.
Μέσα στα 3,5 αυτά χρόνια της θητείας μου ως βουλευτή του Ελληνικού Κοινοβουλίου πραγματοποίησα μαζί με τους συνεργάτες μου δύο αποστολές στην έδρα της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προκειμένου να διερευνήσω και να εξαντλήσω όλες τις δυνατότητες που παρέχουν η ευρωπαϊκή νομοθεσία και οι κανονισμοί για την ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών στην Θράκη με έμφαση στις φθίνουσες οικονομικά ομάδες των καπνοπαραγωγών και των κτηνοτρόφων μας .
Κατά την τελευταία επίσκεψη μου στους Βρυξέλλες ζήτησα να συναντήσω τον κ. Μαργαρίτη Σχοινά, έναν κορυφαίο παράγοντα της Κομισιόν που αποτελεί ταυτόχρονα τον πιο στενό συνεργάτη του απερχόμενου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Ο κ. Σχοινάς μου επεσήμανε ότι πολλές φορές η εκπροσώπηση της Θράκης απουσιάζει από διεθνή φόρα και τα κέντρα λήψης των ευρωπαϊκών αποφάσεων, την ίδια στιγμή που η ένταξη στην συνθήκη Schengen το προσεχές χρονικό διάστημα χωρών όπως είναι η Βουλγαρία και η Ρουμανία, διανοίγει ευρύτατους αναπτυξιακούς διαδρόμους για όλη την βόρεια Ελλάδα σε μια γεωγραφική ενότητα που εκτείνεται από τον Αλιάκμονα έως τον Δούναβη. Παράλληλα, δεσμεύτηκε να μεταφέρει στο υψηλότερο επίπεδο την πολιτική ατζέντα της Θράκης όπως τέθηκε μέσα από την συζήτησή μας.
Από την συνάντηση εργασίας με τον διευθυντή της Διεύθυνσης Στρατηγικής, Απλοποίησης και Αναλύσεων Πολιτικής στη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Τάσο Χανιώτη, ο οποίος τιμά την εκδήλωση μας σήμερα με την παρουσία του, προέκυψε η δυνατότητα της στήριξης του εισοδήματος για αγρότες μειονεκτικών, ορεινών και ημιορεινών περιοχών, ακόμα και όταν καλλιέργειες όπως είναι τα καπνά έχουν τεθεί εκτός του πλαισίου ενισχύσεων από την εφαρμοζόμενη ΚΑΠ.
Φίλες και Φίλοι,
Η φτώχεια και αναπτυξιακή υστέρηση δεν αξίζουν στην Θράκη. Μια περιοχή με σπουδαίο ανθρώπινο κεφάλαιο, με πλούσιες πλουτοπαραγωγικές πηγές, με γεωγραφική θέση στρατηγικού χαρακτήρα στην νότια Βαλκανική και δίπλα σε μεγάλες αναδυόμενες αγορές.
Για να αλλάξει αυτό το αρνητικό τοπίο χρειάζεται να υπερβούμε κοντόφθαλμες μικροπολιτικές διαφορές και να συστρατευθούμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ σε ένα κοινό όραμα ΔΙΚΑΙΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΑΝΟΜΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΩΜΕΝΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ.
Φίλες και Φίλοι
Το 4% του ΑΕΠ που εκπροσωπεί ο γεωργικός τομέας στην Ελλάδα παίρνει περισσότερα ευρωπαϊκά χρήματα από το υπόλοιπο 96% που είναι οι υπόλοιποι τομείς της οικονομίας.
Μας έχει γίνει ξεκάθαρο στις Βρυξέλλες ότι ο τρόπος της διανομής των ενισχύσεων είναι ευθύνη του κράτους-μέλους.
Αυτό που μετράει είναι τα στοιχεία της εισοδηματικής ανισότητας και το επίπεδο φτώχειας στην κάθε περιοχή.
Δεύτερο στοιχείο είναι ο μικρός κλήρος που δίνει την δυνατότητα μεγαλύτερης διανομής, ενώ τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά είναι εκείνα που μπορούν να στηρίξουν τις ενισχύσεις.
Η στρεμματική ενίσχυση θα πρέπει να είναι υψηλότερη στις φτωχότερες περιοχές.
Ζητήσαμε από την πρώτη στιγμή επιτακτικά από την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει με ευαισθησία και αποτελεσματικότητα το πρόβλημα των οικονομικών ανισοτήτων που αποτελεί οικονομική βόμβα για την περιοχή μας.
Ζητήσαμε να δοθούν αποζημιώσεις για τις φετινές ζημιές στο αγροτικό και κτηνοτροφικό εισόδημα δίκαιες που να καλύπτουν το σύνολο της συντελεσθείσας ζημίας, κάτι που δυστυχώς δεν συνέβη.
Η εκπόνηση πολιτικών που θα στοχεύουν στην διατήρηση των σημερινών θέσεων απασχόλησης στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα της περιοχής μας, είναι όρος επιβίωσης για την Ροδόπη και την Θράκη.
Είμαι βέβαιος ότι από τις σημερινές τοποθετήσεις έχουμε να μάθουμε πολλά και να αποκομίσουμε πλούσιες εμπειρίες στην προσπάθεια διαμόρφωσης μιας σύγχρονης, ρεαλιστικής και ικανής πρότασης βιώσιμης ανάπτυξης για την Θράκη που θα απαντά με πειστικά επιχειρήματα στις προκλήσεις που διανοίγονται μπροστά μας στο πλαίσιο της συζήτησης για τη Νέας ΚΑΠ της επόμενης πενταετίας”.
Η εισήγηση του Σινάν Αχμέτ:
“Αξιότιμε κ. Χανιώτη, κ. Καμίνη, κ. Ιλχάν Αχμέτ,
Αξιότιμοι προσκεκλημένοι,
Σας χαιρετίζω κι εγώ με τη σειρά μου εκ μέρους του Δ.Σ. της Κοινοπραξίας Καπνοπαραγωγών ,
Χαίρομαι πολύ που βρισκόμαστε σήμερα εδώ, όπου θα ανταλλάξουμε γνώμες και θα πληροφορηθούμε από ειδικούς για ένα τόσο σημαντικό θέμα για την περιοχή μας όπως ο ΚΑΠΝΟΣ.
Θέλω να ξεκινήσω για το τι σημαίνει ο Καπνός για τον νομό μας.
Ο καπνός στον Ν. Ροδόπης
Υπάρχουν 6500 ενεργοί καπνοπαραγωγοί στο νομό
Καλλιεργούνται περίπου 60.000 στρέμματα καπνού
Η ποσότητα καπνού που παράγεται σ’ ένα χρόνο είναι 7-8 εκατ. κιλά
Η συμβολή του καπνού στην οικονομία είναι 35-40 εκατ. Ευρώ
Τουλάχιστον 10.000 άτομα ασχολούνται με την καπνοκαλλιέργια
Και έμμεσα 20.000 άτομα επωφελούνται οικονομικά από την παραγωγή καπνού.
Η καπνοπαραγωγή είναι μια καλλιέργια που συνεχίζει να υπάρχει στο Ν. Ροδόπης από τον 16ο -17ο αιώνα.
Η καπνοκαλλιέργια είναι μια παραδοσιακή μονοκαλλιέργια ειδικά για την μειονότητα. Έχει γίνει η καλλιέργια που κληρονομείται από γενιά σε γενιά.
Ο μέσος όρος στρεμμάτων που αναλογεί στους καπνοκαλλιεργητές της περιοχής είναι μόνο 11 στρέμματα περίπου ανά άτομο.
Κι αυτό δείχνει ότι η καπνοκαλλιέργια δεν έχει εναλλακτικές, επειδή σε μία έκταση των 11 στρεμμάτων, και εφόσον σκεφτούμε ότι τα περισσότερα απ’ αυτά δεν ποτίζονται, δεν υπάρχει δυστυχώς κάποια άλλη καλλιέργεια που μπορεί να κάνει η οικογένεια για να επιβιώσει.
Σκεφτείτε ότι η τιμή πώλησης του καπνού ήταν 4,56 ευρώ ανά κιλό το 2015, 5,17 ευρώ το 2016 και 5,17 ευρώ το 2017 και ως αποτέλεσμα ο μέρος όρος της τιμής πώλησης ήταν 4,97 ευρώ. Υπολογίζοντας τα έξοδα του καπνοκαλλιεργητή που σύμφωνα με το κοστολόγιο για την παραγωγή ενός κιλού καπνού και πάντα με την σύμφωνη γνώμη της Μεταποίησης και των ομάδων, το κόστος ανέρχεται στα 3,85 ευρώ ανά κιλό καπνού. Αυτό πολύ φανερά δείχνει ότι , μετά από την επίπονη και κοπιαστική εργασία του καπνοκαλλιεργητή το κέρδος του δυστυχώς ανέρχεται μόνο στα 1 ευρώ περίπου ανά κιλό.
Τώρα θα αναφερθώ λίγο στην παραγωγή καπνού,
Ο Μπασμάς είναι ένας τύπος καπνού που καλλιεργείται στην περιοχή και αποτελεί μάρκα κατατεθέν παγκοσμίως και συμβάλλει τόσο στην τοπική αλλά εξίσου και στην εθνική οικονομία της χώρας ως ένα πολύ σημαντικό προϊόν εξαγωγής.
Εδώ και 20 χρόνια η τιμή πώλησης του καπνού στην αγορά δεν έχει αλλάξει και είναι στα 4 με 5 ευρώ το κιλό.
Η καπνο καλλιέργεια είναι μια οικογενειακή (ομαδική) επιχείρηση που βασίζεται στην χειρωνακτική εργασία και δεν είναι μια ατομική δουλειά.
Καθώς ο καπνός απαιτεί εντατική εργασία, η ποσότητα καπνού που μπορεί να παράγει ένα άτομο ετησίως είναι περίπου 700 κιλά.
Ο εξοπλισμός των αγροτών στην περιοχή είναι πλήρως προσανατολισμένος στην παραγωγή καπνού.
Η εργασία που απαιτείται στην καλλιέργεια ενός (1) στρέμματος καπνού είναι περίπου 400 ώρες. Αυτές οι ώρες αντιστοιχούν με την εργασία σε 40 στρέμματα παραγωγής σιταριού.
Όμως υπάρχουν και πολλά προβλήματα στην καπνοκαλλιέργεια και στο καπνό, θα προσπαθήσω να σας θέσω σύντομα αυτά τα προβλήματα:
Από το 2010 και μετά, οι πριμοδοτήσεις μειώθηκαν κατά περίπου 50%, ενώ οι παραγωγοί καπνού στην περιοχή υπέστησας συνολική ζημιά ύψους 15-20 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια έσοδα. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε σημαντικό οικονομικό πλήγμα για την περιοχή και την τοπική κοινωνία.
Δεν υποβλήθηκε καμία εναλλακτική λύση για τις περικοπές αυτών των ενισχύσεων.
Η δυνατότητα άρδευσης στις περιοχές παραγωγής καπνού είναι πολύ περιορισμένη. Μόνο το 30% των εκτάσεων μπορεί να αρδευτεί.
Όσον αφορά το κόστος της άρδευσης είναι πολύ υψηλός, επειδή η άρδευση γίνεται με κατανάλωση καυσίμου.
Παρόλο που υπάρχουν 2 φράγματα στην περιοχή και το ένα απ’ αυτά είναι ολοκληρωμένο, δεν παρέχεται νερό στις περιοχές παραγωγής καπνού.
Δεδομένου ότι ο καπνοπαραγωγός έχει λίγη έκταση και χαμηλό εισόδημα, δεν μπορεί να επωφεληθεί από πολλά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κατά την περίοδο παραγωγής 2017-2018, η παραγωγή καπνού έχει υποστεί ζημιές κατά 65% λόφω της νόσου που εμφανίστηκε στον καπνό.
Παρόλο που για άλλες παραγωγές σε ένα τόσο ευρύ φάσμα ζημιών υπήρξε μια αποκατάστασης των ζημιών, για τον καπνό δεν υπάρχει τέτοια υποστήριξη.
Αφού προσπάθησα να σας δόσω μια γενική εικόνα της κατάστασης που επικρατεί με τον καπνό, θα ήθελα να τελειώσω την ομιλία μου με κάποιες προτάσεις και συστάσεις:
Μια προετοιμασία προγραμμάτων από τον Πυλώνα Β’ ύψους 100 – 150 ευρώ ανά στρέμμα, από τα οποία θα μπορούν να επωφεληθούν όλοι οι καπνοπαραγωγοί.
Δημιουργία ειδικών προγραμμάτων για τους καπνοκαλλιεργητές
Αύξηση της παροχής καυσίμου με βάση τα στρέμματα καπνού.
Αύξηση της υποστήριξης για τον καπνό από την Εξισωτική.
Υποστήριξη των 70 ευρώ περίπου ανά στρέμμα.
Να υπάρξει υψηλότερη στήριξη ανά στρέμμα για μικρές γεωργικές επιχειρήσεις.
Π.χ. διαμόρφωση μιας κατάστασης στρεμμάτων, όπως 4-30 στρέμματα, 30-60 στρέμματα, 60-100 στρέμματα, και να δοθεί υψηλότερη στήριξη στο χαμηλότερο αριθμό στρεμμάτων.
Όλες οι ασθένειες του καπνού να καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ.
Λόγω των απωλειών που βιώνει η παραγωγή του καπνού και εξαιτίάς τη μη στήριξης της παράγωγής του καπνού, επικρατεί ένα κύμα μετανάστευσης από την περιοχή. Επιπλέον, τα οικονομικά προβλήματα και οι αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί. Για το λόγο αυτό, προκειμένου να ενισχυθεί και η περιφερειακή οικονομία, πρέπει να δοθεί στήριξη στον καπνό.
Είναι γεγονός βέβαια ότι ο καπνός και το κάπνισμα βλάπτουν την υγεία. Ωστόσο όμως, η παραγωγή του καπνού αποτελεί την πηγή ζωής για την περιοχή που δεν έχει άλλη εναλλακτική.
Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε…”.
Στον χαιρετισμό του ο Γ. Καμίνης, υπογράμμισε: “Πολλοί βλέπουν την ευελιξία ως απειλή, ως μια προσπάθεια για επανεθνικοποίηση της ΚΑΠ. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Μπορεί η ευελιξία που δόθηκε στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο να ευνόησε περισσότερο τα κράτη-μέλη του Βορρά, καθώς αυτά δεν είχαν ανάγκη για μεγάλες προσαρμογές, σε αντίθεση με χώρες του Νότου, έδωσε όμως τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να πάρουν αποφάσεις προς όφελός τους, όπως έκανε η Ισπανία υιοθετώντας το μοντέλο των “comarcas”. Ως ευρωβουλευτής θα στηρίξω την κατεύθυνση αυτή, όχι μόνο για να «πιάνονται» οι στόχοι για το περιβάλλον, αλλά διότι η «έξυπνη» Γεωργία θα εξασφαλίσει τα παραπάνω (δηλαδή την παραγωγικότητα, τη μείωση του κόστους παραγωγής και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος).
Στην Ελλάδα, παρότι παράγεται πλούσιο ερευνητικό έργο, συνηθίζουμε απλά να «καταναλώνουμε» ώριμη τεχνολογία από το εξωτερικό, αφού η διάχυση γνώσης δεν είναι επαρκής και η ερευνητική κοινότητα δεν έρχεται συχνά σε επαφή με τον αγροτικό κόσμο. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, το πρόβλημα αναγνωρίζεται και υπάρχουν ξεχωριστές πρωτοβουλίες για το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι λεγόμενες Επιχειρησιακές Ομάδες στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Συμπράξεων Καινοτομίας για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας. Ο Κανονισμός (ΕΕ) 1305/2013 (άρθρα 35, 55, 56, 57) αναγνωρίζει ότι η υλοποίηση καινοτόμων έργων και η διάχυση γνώσης για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας πρέπει να αναληφθεί από Επιχειρησιακές Ομάδες στις οποίες να συμμετέχουν γεωργοί, αγροτικές κοινότητες, ερευνητές, σύμβουλοι, επιχειρήσεις και άλλοι φορείς που ενδιαφέρονται για την καινοτομία στον τομέα της γεωργίας. Οι Επιχειρησιακές Ομάδες πρέπει να αποσκοπούν στην προώθηση της ταχύτερης και ευρύτερης μεταφοράς καινοτόμων λύσεων στην πράξη, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ της έρευνας, των γνώσεων, της τεχνολογίας αιχμής και των γεωργών, συνδέοντας, τελικά, καλύτερα την έρευνα και την πρακτική γεωργία. Στη χώρα μας, εφαρμόζεται στη λογική αυτή το «Μέτρο 16». Ωστόσο, η Πολιτεία σαμποτάρει την εφαρμογή του, καθώς τα γραφειοκρατικά εμπόδια (π.χ. ατελείωτα δικαιολογητικά), αλλά και οι καθυστέρησεις είναι ασύγκριτες. Για παράδειγμα, έχουν περάσει 10 μήνες από την πρώτη Υπουργική Απόφαση και ακόμη δεν έχουν βγει ούτε τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης (Δράση 1) για την απλή σύσταση των Επιχειρησιακών Ομάδων. Με άλλα λόγια, υπάρχει μεγάλη ανάγκη για ουσιαστική εφαρμογή μέτρων, όπως είναι το Μέτρο 16, αλλά πολύ περισσότερο για εφαρμογή τους στο σωστό χρόνο”.
