Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακής (᾿Ιωάν. δ΄ 5 – 42) Της Σαμαρείτιδος
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἕρχεται ὁ Κύριος εἰς πόλιν τῆς Σαμαρείας λεγομένην Συχάρ, πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδωκεν Ἰακὼβ Ἰωσὴφ τῷ υἱῷ αὐτοῦ· ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ Ἰακώβ. Ὁ οὖν Ἰησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως ἐπὶ τῇ πηγῇ· ὥρα ἦν ὡσεὶ ἕκτη. Ἔρχεται γυνὴ ἐκ τῆς Σαμαρείας ἀντλῆσαι ὕδωρ. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· δός μοι πιεῖν. Οἱ γὰρ μαθηταὶ αὐτοῦ ἀπεληλύθεισαν εἰς τὴν πόλιν ἵνα τροφὰς ἀγοράσωσι. Λέγει οὖν αὐτῷ ἡ γυνὴ ἡ Σαμαρεῖτις· πῶς σὺ Ἰουδαῖος ὢν παρ’ ἐμοῦ πιεῖν αἰτεῖς, οὔσης γυναικὸς Σαμαρείτιδος; οὐ γὰρ συγχρῶνται Ἰουδαῖοι Σαμαρείταις. Ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ· εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, δός μοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν.
Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Κύριε, οὔτε ἄντλημα ἔχεις, καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶ βαθύ· πόθεν οὖν ἔχεις τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν; Μὴ σὺ μείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡμῶν Ἰακώβ, ὃς ἔδωκεν ἡμῖν τὸ φρέαρ, καὶ αὐτὸς ἐξ αὐτοῦ ἔπιε καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ καὶ τὰ θρέμματα αὐτοῦ; Ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ· πᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν· ὃς δι’ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. Λέγει πρὸς αὐτὸν ἡ γυνή· Κύριε, δός μοι τοῦτο τὸ ὕδωρ, ἵνα μὴ διψῶ μηδὲ ἔρχωμαι ἐνθάδε ἀντλεῖν. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· ὕπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε. Ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν· οὐκ ἔχω ἄνδρα. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· καλῶς εἶπας ὅτι ἄνδρα οὐκ ἔχω· πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ· τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας. Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Κύριε, θεωρῶ ὅτι προφήτης εἶ σύ. Οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ προσεκύνησαν· καὶ ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἐν Ἱεροσολύμοις ἐστὶν ὁ τόπος ὅπου δεῖ προσκυνεῖν. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· γύναι, πίστευσόν μοι ὅτι ἔρχεται ὥρα ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ οὔτε ἐν Ἱεροσολύμοις προσκυνήσετε τῷ πατρί. Ὑμεῖς προσκυνεῖτε ὃ οὐκ οἴδατε, ἡμεῖς προσκυνοῦμεν ὃ οἴδαμεν· ὅτι ἡ σωτηρία ἐκ τῶν Ἰουδαίων ἐστίν. Ἀλλ’ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ· καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν. Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν. Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ λεγόμενος Χριστός· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡμῖν πάντα. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· ἐγώ εἰμι ὁ λαλῶν σοι. Καὶ ἐπὶ τούτῳ ἦλθον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐθαύμασαν ὅτι μετὰ γυναικὸς ἐλάλει· οὐδεὶς μέντοι εἶπε, τί ζητεῖς ἢ τί λαλεῖς μετ’ αὐτῆς; Ἀφῆκεν οὖν τὴν ὑδρίαν αὐτῆς ἡ γυνὴ καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν πόλιν, καὶ λέγει τοῖς ἀνθρώποις· δεῦτε ἴδετε ἄνθρωπον ὃς εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα· μήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός; Ἐξῆλθον οὖν ἐκ τῆς πόλεως καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτόν. Ἐν δὲ τῷ μεταξὺ ἠρώτων αὐτὸν οἱ μαθηταὶ λέγοντες· ραββί, φάγε. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· ἐγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν, ἣν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε. Ἔλεγον οὖν οἱ μαθηταὶ πρὸς ἀλλήλους· μή τις ἤνεγκεν αὐτῷ φαγεῖν; Λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· ἐμὸν βρῶμά ἐστιν ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον. Οὐχ ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἔτι τετράμηνός ἐστι καὶ ὁ θερισμὸς ἔρχεται; Ἰδοὺ λέγω ὑμῖν, ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν καὶ θεάσασθε τὰς χώρας, ὅτι λευκαί εἰσι πρὸς θερισμὸν ἤδη. Καὶ ὁ θερίζων μισθὸν λαμβάνει καὶ συνάγει καρπὸν εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἵνα καὶ ὁ σπείρων ὁμοῦ χαίρῃ καὶ ὁ θερίζων. Ἐν γὰρ τούτῳ ὁ λόγος ἐστὶν ὁ ἀληθινός, ὅτι ἄλλος ἐστὶν ὁ σπείρων καὶ ἄλλος ὁ θερίζων. Ἐγὼ ἀπέστειλα ὑμᾶς θερίζειν ὃ οὐχ ὑμεῖς κεκοπιάκατε· ἄλλοι κεκοπιάκασι, καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν κόπον αὐτῶν εἰσεληλύθατε. Ἐκ δὲ τῆς πόλεως ἐκείνης πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν τῶν Σαμαρειτῶν διὰ τὸν λόγον τῆς γυναικός, μαρτυρούσης ὅτι εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα. Ὡς οὖν ἦλθον πρὸς αὐτὸν οἱ Σαμαρεῖται, ἠρώτων αὐτὸν μεῖναι παρ’ αὐτοῖς· καὶ ἔμεινεν ἐκεῖ δύο ἡμέρας. Καὶ πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ, τῇ τε γυναικὶ ἔλεγον ὅτι οὐκέτι διὰ τὴν σὴν λαλιὰν πιστεύομεν· αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαμεν, καὶ οἴδαμεν ὅτι οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ σωτὴρ τοῦ κόσμου ὁ Χριστός.
Απόδοση στη νεοελληνική

Ἡ συμπεριφορὰ τοῦ Χριστοῦ ὅπως περιγράφεται στὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο, εἶναι τουλάχιστον ἀπρόσμενη καὶ πρωτόγνωρη. Γι’ αὐτὸ και ὅσοι γίνονται κοινωνοὶ αὐτῶν τῶν ἐνεργειῶν του, κατὰ τὴν περικοπὴ, «θαυμάζουν», δηλαδὴ καταλαμβάνονται ἀπὸ ἐκπλήξη γιὰ τὸ πρωτοφανὲς ποὺ διαδραματίζεται μπροστὰ στὰ μάτια τους, «κουμπώνονται», καὶ περιμένουν ἐξηγήσεις ἐκεῖ ποῦ ἐνδεχομένως δὲν χρειάζονται! Ποιοὶ «θαυμάζουν»; Ὅλοι ὅσοι ἀναφέρονται στὴ σημερινὴ περικοπὴ, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Χριστό. «Θαυμάζουν» οἱ μαθητές, «θαυμάζει» ἡ Σαμαρείτιδα, «θαυμάζουν» οἱ συμπατριῶτες της… Γιατί; Ὁ Χριστὸς ξεπερνᾶ στερεότυπα καὶ διαλύει προκαταλήψεις αἰώνων! Ἀναιρεῖ στὴν πράξη ἕναν τρόπο σκέψης ποὺ φρόντιζε νὰ καλλιεργεῖ τὶς διακρίσεις μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων καί, ὑψώνοντας φραγμούς, νὰ μεθοδεύει τὴν κατάργηση τῆς ἀγάπης.
Στὸ ὄνομα αὐτῆς τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν κάθε ἄνθρωπο, ὁ Θεὸς ἔρχεται καὶ δρᾶ ἔξω ἀπὸ κάθε καθωσπρεπισμὸ καὶ κοινωνικὴ συμβατικότητα. Τί κάνει; Πρωτ’ ἂπ’ ὅλα, διαλέγεται! Κάθεται καὶ συζητᾶ Αὐτός, ὁ φημισμένος διδάσκαλος, ὁ ἀξιοσέβαστος καὶ ἀποδεκτὸς ἀπὸ τὴ συντριπτικὴ πλειοψηφία τοῦ λαοῦ. Ἀντὶ νὰ διεκδικεῖ τὸν ἐξουσιαστικὸ μονόλογο, τὸ μονοφωνικὸ κήρυγμα, τὸ ἀπόλυτο της αὐθεντίας, Αὐτὸς συζητᾶ καὶ καταδέχεται ν’ ἀκούσει ὄχι μόνον ἀπορίες, ἀλλὰ καὶ ἀντιθέσεις καὶ ἀμφισβητήσεις καὶ ἀντιρρήσεις. Ἔπειτα, καταδέχεται νὰ συζητήσει μὲ ἀλλόθρησκο! Οἱ Σαμαρεῖτες εἶχαν ἀπὸ καιρὸ διαφοροποιήσει τὴν πίστη τους σὲ σχέση μὲ τὸν ἰουδαισμό, καθὼς εἶχαν ἀποδεχθεῖ ἔντονα εἰδωλολατρικὰ στοιχεῖα. Παρ’ ὂλ’ αὐτά, ὁ κήρυκας τῆς μόνης ἀληθείας, δὲν τοὺς ἀπορρίπτει, οὔτε τοὺς ἐπιτιμά, ἀλλὰ τοὺς φωτίζει καὶ τοὺς ἀποκαλύπτει ἐξίσου τὴ μοναδικότητα τῆς πίστης. Καταδέχεται νὰ συζητήσει μὲ ἀλλόφυλο! Τὴν ἐποχὴ πού παρὰ τὴ ρωμαϊκὴ κατάκτηση, οἱ διακρίσεις καὶ οἱ ἀντιθέσεις μεταξὺ τῶν γειτονικῶν λαῶν γνώριζαν ἔξαρση, ὁ κατὰ τὸ ἀνθρώπινο Ἰουδαῖος Χριστὸς συνομιλεῖ μὲ τοὺς κατεξοχὴν ἐχθρούς. Ἀδελφοί μου, ἡ ὑπέρβαση τῶν ὅποιων σχημάτων τοῦ κόσμου αὐτοῦ, εἶναι ὑποχρεωτική ἂν θέλουμε νὰ ἀποκτήσουμε «νοῦν Χριστοῦ». Ἡ ἀπελευθέρωσή μας ἀπὸ στερεότυπα, προκαταλήψεις καὶ συμβατικότητες, εἶναι μονόδρομος στὴν προσπάθειά μας γιὰ τὴν κατάκτηση τῆς ἁγιότητας. Τελικά, ἡ πνευματικὴ λογική, ἡ ὁποία «οὐκ ἔστι ἐκ τοῦ κόσμου τούτου», εἶναι ἡ μόνη σωτηρία γιὰ τὴν ἐπίλυση τῶν ὅποιων προβλημάτων τοῦ κόσμου τούτου!