Επιστημονική ημερίδα στην αίθουσα «Βιργινία Τσουδερού» στην Καπναποθήκη «Π» της Ξάνθης διοργάνωσε το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής Ξάνθης του ΔΠΘ, με τίτλο «Ξάνθη, η Πόλη του Καπνού & Αρχιτεκτονική Κληρονομιά – Από το Χθες στο Σήμερα».
Στις θεματικές ενότητες εξετάστηκαν η καπνοπαραγωγική και αρχιτεκτονική κληρονομιά της Ξάνθης και το καίριο ζήτημα της διαχείρισης των κτιρίων και συγκροτημάτων που η περίοδος άνθησης της εμπορίας του καπνού κληροδότησε στην πόλη. Με οδηγό τη διεπιστημονική προσέγγιση του ζητήματος από καθηγητές του ΔΠΘ και ειδικούς επί του αντικειμένου, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να κατανοήσουν και να συζητήσουν τα ιστορικά, αρχιτεκτονικά και καλλιτεχνικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τα κτήρια αυτά.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν επίσης σύγχρονες πρακτικές αποκατάστασης και προτάσεις επανάχρησης των κτιρίων, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις ιδιαιτερότητές τους και τις προοπτικές που μια τέτοια κατεύθυνση μπορεί να έχει, συμβάλλοντας δημιουργικά στην οικονομική ζωή της τοπικής κοινωνίας. Σημαντική πτυχή της συζήτησης, η «πρόκληση» της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας στη διάσωση και στην εκ νέου αξιοποίηση της βιομηχανικής κληρονομιάς.
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο Δήμαρχος Ξάνθης Μανώλης Τσέπελης, έκανε μια ιστορική αναδρομή στην καλλιέργεια του καπνού στην περιοχή και στον τρόπο με τον οποίο επηρέασε την οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική, λαογραφική, αλλά και δημογραφική της εικόνα – ιδιαίτερα από τον 18ο αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Τόνισε ότι η ανάπτυξη του καπνού στην Ξάνθη συνδέθηκε με την περίοδο που δημιουργήθηκε η «Ξάνθη της ακμής», η «Βασιλική του Καπνού Πόλις», ενώ το ίδιο το προϊόν έδωσε ώθηση σε μία σειρά κοινωνικών, ιστορικών, οικονομικών, πολιτικών, πολιτισμικών και λαογραφικών φαινομένων. «Εκείνο το διάστημα φτιάχτηκαν τα απίστευτα αρχοντικά που δημιούργησαν ένα ιδιαίτερο πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό οικισμό που σήμερα αποτελεί κομμάτι της ιστορίας μας αλλά και της οικονομικής ανάπτυξης και προόδου της σύγχρονης πόλης», σημείωσε. Ακόμη ο κ. Τσέπελης επεσήμανε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται και σε αυτό το πεδίο να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, και αναφέρθηκε στην προκήρυξη διαγωνισμού μελετών για το “Π” που έχει δρομολογήσει η δημοτική αρχή. Επίσης σημείωσε ότι πρωταρχικό μέλημα πρέπει να είναι «ένας επαναπροσδιορισμός σχετικά με τον στόχο αλλά και τον τρόπο: Πρέπει να δούμε ξανά τη δαιδαλώδη νομοθεσία που διέπει όσα κτίσματα κηρύσσονται διατηρητέα μνημεία. Όπως επίσης, να βρούμε τρόπους συντήρησης των κτιρίων αυτών, καθώς το ύψος του κόστους είναι αποτρεπτικό». Πρόσθεσε, δε, πως η βιομηχανική κληρονομιά «αποτελεί έναν κόσμο “πολύσημο”, εθνικής σημασίας», αφού όπως είπε «το εμπόριο καπνού στην Ανατολική Μακεδονία και στη Θράκη συνδέεται με το πυκνό οικονομικό δίκτυο που για παραπάνω από μισό αιώνα (1880-1940) αιμοδοτούσε την οικονομία και συνέδεε τις μικρές πρωτεύουσες του καπνού με τη διεθνή αγορά. Στήριζε την τοπική αστική τάξη, συντηρούσε μια ευρύτατη τάξη εργατών, “γεννούσε” κινήσεις ανθρώπων, ιδεών και κεφαλαίων». Ο Δήμαρχος Ξάνθης υπογράμμισε τέλος ότι «η ιστορία του τόπου μας πρέπει να διδάσκει, να ομορφαίνει, να εμπλουτίζει, και όχι να στέκεται ως “βαρίδι” στα πλευρά των νέων γενιών που έχουν να αντιμετωπίσουν τα “δικά τους” σύγχρονα προβλήματα – που δεν είναι και λίγα», και χαρακτήρισε «πολύ σημαντική» τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου, εξηγώντας πως «μέσα από την ανταλλαγή των απόψεων, την παράθεση προτάσεων, σχεδίων και καλών πρακτικών, είμαι σίγουρος ότι μπορούμε να βρούμε τους δρόμους εκείνους που θα υποδείξουν τον τρόπο, για να αναδείξουν τον τόπο».
Τις εργασίες της ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης (ΙΘΤΠ) και του προγράμματος «Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού», άνοιξε ο πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, καθηγητής Δημήτρης Πολυχρονόπουλος, ενώ χαιρετισμό απηύθυναν, εκτός από τον Δήμαρχο Ξάνθης, ο Αντιπεριφερειάρχης Ξάνθης Κώστας Κουρτίδης, ο Αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, Φώτιος Μάρης, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Θεόδωρος Πριγγόπουλος, ο εκπρόσωπος του ΤΕΕ Θράκης Ηλίας Παπασταυρινίδης, ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Κοινωνικών Κινημάτων και Ιστορίας Καπνού, Γιάννης Βύζικας, και ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, Ανδρέας Ματζάκος.
