Σε ανακοίνωσή της για την υπουργική εγκύκλιο που αφορά στην εξ αποστάσεως αξιολόγηση των μαθητών/τριων, η ΕΛΜΕ Ροδόπης αναφέρει:
“Η κυβέρνηση της ΝΔ, ενώ παρατείνει το δεύτερο lockdown, δεν λαμβάνει κανένα ουσιαστικό μέτρο για τον έλεγχο και την ανάσχεση της πανδημίας και παρατείνει το κλείσιμο των σχολείων ως τις 7 Ιανουαρίου, ενώ δεν ανακοινώνει από τώρα κανένα μέτρο για την ασφαλή επαναλειτουργία τους και χωρίς αιδώ θριαμβολογεί και εκθειάζει την εξ αποστάσεως «εκπαίδευση». Το υπουργείο Παιδείας φαίνεται να έχει βρει τη μαγική συνταγή: παρατεταμένο κλείσιμο των σχολείων –ανοιγοκλείσιμο στην καλύτερη των περιπτώσεων- και νομιμοποίηση και μονιμοποίηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευση(ΕΞΑΕ).
Ξεκίνησαν με πιέσεις για την καταχώριση των απουσιών του διαστήματος της καραντίνας στο my school –κι ας κατέρρευσε την πρώτη βδομάδα το ίδιο το σύστημα, συνέχισαν με την απαίτηση κάλυψης της ύλης, χωρίς καμία ανακοίνωση περικοπής της και εμμένοντας στην εφαρμογή της τράπεζας θεμάτων και στις 9/12/2020 εξέδωσαν νέα εγκύκλιο για την e-βαθμολόγηση και e-εξετάσεις των έγκλειστων μαθητών! ξεπερνώντας κάθε όριο. Με αυτήν την ισοπεδωτική βαθύτατα ταξική και αντιπαιδαγωγική αντιμετώπιση των μαθητών συμπληρώνουν το παζλ του βασικού τους στόχου: να καθιερωθεί με πρόσχημα την πανδημία πάση θυσία η ΕΞΑΕ ως ισότιμη με τη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία με τα όλα της : πλήρες ωρολόγιο πρόγραμμα ,απουσίες, ύλη, βαθμοί, τεστ, διαγωνίσματα, ενημέρωση γονέων, σε βάρος των μορφωτικών αναγκών και δικαιωμάτων των μαθητών μας και παραγκωνισμός του παιδαγωγικού ρόλου του σχολείου.
Δικαιολογημένες απορίες και προβληματισμούς έχει προκαλέσει η εγκύκλιος με θέμα“ Εγκύκλιος για την εξ αποστάσεως υλοποίηση της (ισχύουσας) αξιολόγησης των μαθητών/τριών Δ/θμιας Εκπ/σης για το σχολικό έτος 2020-2021”. Ένα πρώτο ερώτημα που απασχολεί Διευθυντές και εκπαιδευτικούς Γυμνασίων και Λυκείων είναι, εάν είναι υποχρεωτική η αξιοποίηση των εργαλείων στις πλατφόρμες e-class και e-me. που προτείνονται σύμφωνα με τις οδηγίες για την εξ αποστάσεως αξιολόγηση των μαθητών. Τη σύγχυση σχετικά με αυτό επιτείνει η αναφορά στην αρχή της εγκυκλίου ότι «Ως προς τον τρόπο αξιολόγησης ανά μάθημα για το Α΄ και Β’ τετράμηνο του σχολικού έτους 2020- 2021 στις σχολικές μονάδες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, εφαρμόζονται απαρέγκλιτα οι ισχύουσες διατάξεις”.
Τι λένε λοιπόν οι ισχύουσες διατάξεις;
Σε ότι αφορά στο Γυμνάσιο ο Νόμος 4692/2020 που τροποποίησε το άρθρο 12 του Π.Δ.126/2016 (Περί σχολικού και διδακτικού έτους και της αξιολόγησης των μαθητών του Γυμνασίου) ορίζει ότι: «Στα μαθήματα της Ομάδας Α΄ και της Ομάδας Β΄ των περ. α΄ και β΄, αντίστοιχα, της παρ. 1 του άρθρου 2 του παρόντος διενεργείται μία (1) ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου και μία (1) κατά τη διάρκεια του δεύτερου τετραμήνου”. Σε ότι αφορά δε στο Λύκειο, το άρθρο 6 του 4692/2020 ορίζει ότι: “Σε όλες τις τάξεις του Γενικού Λυκείου διενεργούνται στα μαθήματα όλων των Ομάδων δύο (2) υποχρεωτικές ωριαίες γραπτές δοκιμασίες, μία (1) κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου και μία (1) κατά τη διάρκεια του δεύτερου τετραμήνου, με εξαίρεση το μάθημα της Φυσικής Αγωγής, στο οποίο δεν διενεργείται γραπτή δοκιμασία”. Ωστόσο, αν και οι γραπτές δοκιμασίες του πρώτου τετραμήνου ορίζονται για κάποια τουλάχιστον γνωστικά αντικείμενα ως προαιρετικές, η περίπτωση αυτές τελικά να μην πραγματοποιηθούν, προβλέπεται τόσο από το Προεδρικό Διάταγμα για την αξιολόγηση των μαθητών του Γυμνασίου όσο και από το νόμο για την αξιολόγηση των μαθητών του Λυκείου.
Ειδικότερα:
Στο άρθρο 12 του Π.δ 126 ορίζεται ότι: Αν σε ένα μάθημα για κάποιο λόγο λείπει ο βαθμός του ενός από τα δύο τετράμηνα, ως βαθμός επίδοσης για αυτό το τετράμηνο θεωρείται ο βαθμός του άλλου τετραμήνου”. Αντίστοιχα και για τα Λύκεια στο άρθρο 103 του νόμου 4610/19 ορίζεται ότι: “ Αν λείπουν στοιχεία της παραγράφου 1,(Μεταξύ αυτών και τα ωριαία διαγωνίσματα) ο προφορικός βαθμός του τετραμήνου διαμορφώνεται ύστερα από τη συνεκτίμηση των υπαρχόντων στοιχείων”. Κατά συνέπεια η υποχρεωτικότητα των υποχρεωτικών διαγωνισμάτων αίρεται, εφόσον οι συνθήκες δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή τους.
Το ότι δεν προκύπτει υποχρεωτικότητα στην εφαρμογή των εργαλείων που προτείνονται στις οδηγίες, ομολογείται στην ίδια την εγκύκλιο αφού στην αρχή της αναφέρει: “ Ειδικά όσον αφορά τις ολιγόλεπτες και ωριαίες γραπτές δοκιμασίες, οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνονται να αξιοποιούν τα εργαλεία «Ασκήσεις» και «Εργασίες» από την ηλεκτρονική τάξη (eclass)”. Στην ίδια εγκύκλιο η χρήση του ρήματος “δύνανται” συνηγορεί στην δυνητικότητα της εφαρμογής των οδηγιών. Υπάρχουν εξάλλου και νομικά θέματα που έχουν να κάνουν με αυτή την αξιολόγηση όπως περιγράφεται στην εγκύκλιο. Σε καμία για παράδειγμα Υπουργική απόφαση δεν αναφέρεται ως υποχρεωτική η αξιοποίηση της πλατφόρμας e-class και e-me. Εκτός όμως από αυτό, θα έπρεπε να υπάρχει συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο για την υποχρέωση της εξ αποστάσεως αξιολόγησης των μαθητών.
Το σημαντικότερο βέβαια είναι τα ουσιαστικά προβλήματα που ανακύπτουν αναφορικά με την εξ αποστάσεως αξιολόγηση και που έχουν να κάνουν με την πραγματική παιδαγωγική αξία τις συγκεκριμένες αξιολογήσεις, την αντικειμενικότητα και αξιοπιστία της, τα τεχνικά προβλήματα και την απουσία επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών σχετικά με την αξιοποίηση των συγκεκριμένων εργαλείων.
Δικαιολογημένος ο προβληματισμός των συναδέλφων/σων για τα στενά χρονικά περιθώρια που επιτρέπει η Εγκύκλιος για την εφαρμογή της και στο απαρέγκλιτο της εφαρμογής της, χωρίς περιθώρια προσαρμογής, δεδομένης της ιδιαιτερότητας και της μεγάλης δυσκολίας, που παρουσιάζει η συγκυρία της πανδημίας. Προβληματισμός και ανησυχία για τη μεγάλη διαβλητότητα κατά την εφαρμογή της εξ αποστάσεως αξιολόγησης, δεδομένης της ευρείας επικοινωνίας των μαθητών μέσω τηλεφώνων και ηλεκτρονικών μέσων. Ακόμη και ο περιορισμένος χρόνος που θα απαιτηθεί από τους μαθητές δε διασφαλίζει από πιθανές αντιγραφές. Αυτές γίνονται ευκολότερες στην περίπτωση των διδύμων ή των μαθητών με μεγαλύτερα αδέλφια στο σπίτι ή σε οικογένειες εκπαιδευτικών.
Η φύση πολλών μαθημάτων, όπως της ιστορίας, της γεωγραφίας κλπ, που απαιτούν απομνημόνευση γνώσεων, καθιστά την εξ αποστάσεως αξιολόγηση άνευ ουσίας, δεδομένου ότι οι μαθητές στο σπίτι θα διαθέτουν τα βιβλία τους ανοιχτά. Αλλά ούτε και είναι εφικτή πάντοτε η δημιουργία ερωτήσεων πολλαπλών επιλογών ή πολλαπλών θεμάτων. Από συναδέλφους που διδάσκουν φιλολογικά σε τμήματα ένταξης επισημάνθηκε και η πρόσθετη πρακτική δυσκολία συνεξέτασης των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες. Προβληματισμός για το εφικτό της εφαρμογής της εξ αποστάσεως αξιολόγησης εξ αιτίας τεχνικών ζητημάτων και δυσχερειών, όπως η κακή σύνδεση με το διαδίκτυο πολλών μαθητών, το ότι μεγάλος αριθμός μαθητών παρακολουθεί τα εξ αποστάσεως μαθήματα από κινητό τηλέφωνο, η αδυναμία διάθεσης πολλών Η/Υ από την ίδια οικογένεια”.