Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκαπίδευσης (ΔΔΕ) Ροδόπης συμμετέχει φέτος σε πρόγραμμα της κατηγορίας Erasmus+, Δράση ΚΑ1 (Μαθησιακή Κινητικότητα Ατόμων – Κινητικότητα προσωπικού σχολικής εκπαίδευσης) με γενικό τίτλο «Θέτοντας τα θεμέλια για μια νέα προοπτική στα σχολεία της ΔΔΕ Ροδόπης: Για μια καινοτόμο, χωρίς αποκλεισμούς και βασισμένη σε αξίες εκπαίδευση», διάρκειας από 01/09/2019 έως 31/08/2020. Υπεύθυνος οργανισμός διαχείρισης του σχεδίου είναι η ΔΔΕ Ροδόπης, ενώ τα σχολεία που συμμετέχουν είναι το 4ο Γυμνάσιο Κομοτηνής, το 3ο ΓΕΛ Κομοτηνής και το ΓΕΛΔΕ Σαπών.
Στο πλαίσιο του προγράμματος η διευθύντρια του 4ου Γυμνασίου και φιλόλογος, Σάρτη Μαριάννα, καθώς και η επίσης φιλόλογος στο ίδιο σχολείο, Σουβατζόγλου Σοφία, παρακολούθησαν επιμορφωτικό πρόγραμμα στο Βερολίνο με τίτλο “Embracing Diversity, Preventing Violence/Αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα, προλαβαίνουμε τη βία” (Οργανωτικός φορέας Europass – Teacher Academy).
Σκοπός της επιμόρφωσης ήταν να διακρίνει τις απλές συγκρούσεις μεταξύ μαθητών από τον συστηματικό σχολικό εκφοβισμό, και να προτείνει στρατηγικές αντιμετώπισης και των δύο, κυρίως του δεύτερου. Αφού διευκρινίστηκε ο όρος «bulling», οι μορφές που μπορεί να πάρει και οι πιθανές ενδείξεις στη συμπεριφορά ενός μαθητή-θύματος, τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι, προτάθηκαν λύσεις σε επίπεδο:
1. σχολείου (π.χ. ερωτηματολόγια στην αρχή και στο τέλος του σχολικού έτους–ενδεικτικά: Olweus Bulling Questionnaire-, διαφοροποίηση της ώρας των διαλειμμάτων για κάθε τάξη, συναντήσεις καθηγητών – γονέων)/
2. τάξης (ξεκάθαροι κανόνες, συζητήσεις στην τάξη κάθε εβδομάδα ή μήνα, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία).
3. ατόμου (συνάντηση και συζήτηση με τον θύτη και το θύμα, συνάντηση με τους γονείς τους, συζήτηση με τον ψυχολόγο του σχολείου, μετακίνηση του θύτη σε άλλο τμήμα)/
Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία της σχέσης διδάσκοντος και διδασκομένου, της αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ τους, της θετικής ατμόσφαιρας μέσα στην τάξη, όσο και της ανάπτυξης της συναισθηματικής νοημοσύνης του μαθητή (arealme.com). Το τελευταίο μπορεί να επιτευχθεί, μεταξύ άλλων, παίζοντας παιχνίδια με Κάρτες Συναισθημάτων, με αφήγηση ιστοριών, ή και με τη μέθοδο VTS (Visual Thinking Strategy), η οποία αξιοποιεί πίνακες ζωγραφικής προκειμένου να καλλιεργήσει την παρατηρητικότητα, την κριτική σκέψη, την επικοινωνία, δεξιότητες οπτικού γραμματισμού, και βασίζεται στο τρίπτυχο των ερωτήσεων: 1. Τι γίνεται στην εικόνα, 2. Τι βλέπεις που σε κάνει να το λες αυτό, 3. Τι άλλο μπορείς να βρεις;
Έμφαση δόθηκε επίσης και στους διαφορετικούς τύπους μάθησης (οπτικός, ακουστικός, κιναισθητικός, μέσω ανάγνωσης και γραφής), και άρα στο πόσο σημαντικό είναι να αξιοποιεί ο διδάσκων διαφορετικές μεθόδους διδασκαλίας/μάθησης. Οι συμμετέχοντες μάλιστα απάντησαν ηλεκτρονικά στο σχετικό τεστ για να διαπιστώσουν σε ποια ή ποιες κατηγορίες ανήκουν οι ίδιοι (vark-learn.com).
Με δεδομένη την «ποικιλομορφία» (γλωσσική, θρησκευτική, πολιτισμική) στα περισσότερα σύγχρονα σχολεία, υπογραμμίστηκε πόσο σημαντική είναι η αξιοποίηση της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας, μακροπρόθεσμης (για ένα τετράμηνο/ένα σχολικό έτος ή και περισσότερο), επίσημης (από μία διδακτική έως και αρκετές εβδομάδες) και ανεπίσημης (από λίγα λεπτά έως μία διδακτική ώρα). Παρουσιάστηκαν και δοκιμάστηκαν βιωματικά από τους επιμορφούμενους καθηγητές συγκεκριμένες στρατηγικές εργασίας σε ζευγάρια (Think-Pair-Share, Timed Pair Share, Rally Coach, Rally Robin) ή σε ομάδες των 3-6 ατόμων (Circle the sage (=Κυκλώστε τον σοφό), Jigsaw (= Συνεργατική Συναρμολόγηση), Round Robin …)
Τέλος προτάθηκαν διαδικτυακά εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν στην τάξη, όπως το menti.com για τη δημιουργία διαδραστικών παρουσιάσεων, το kahoot.it και το quizlet.com για εκπαιδευτικά παιχνίδια και κουίζ, το Edpuzzle για την επεξεργασία υπαρχόντων στο διαδίκτυο βίντεο προκειμένου να εξυπηρετηθούν εκπαιδευτικοί στόχοι.
Το τελικό συμπέρασμα ήταν πως η αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού προϋποθέτει συντονισμένη συλλογική προσπάθεια (των διδασκόντων, των γονέων, των ίδιων των μαθητών, του διευθυντή του σχολείου, των ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών). Κάποια σοβαρά περιστατικά μπορούν να τα διαχειριστούν μόνο οι ειδικοί (κυρίως ψυχολόγοι), ωστόσο εκείνο που μπορούν και πρέπει να κάνουν οι εκπαιδευτικοί είναι να φροντίσουν πρωτίστως να εξασφαλίσουν θετική ατμόσφαιρα στις αίθουσες διδασκαλίας και στο σχολείο γενικότερα, να είναι ευέλικτοι, προσαρμόζοντας τη διδασκαλία τους στις ανάγκες και ικανότητες των μαθητών και αξιοποιώντας τακτικά την ομαδοσυνεργατική μάθηση και τις νέες τεχνολογίες. «Ποικιλομορφία» στις σχολικές τάξεις, ποικιλομορφία και στη διδασκαλία λοιπόν. Στόχος: να καλλιεργηθούν η έκφραση συναισθημάτων, οι επικοινωνιακές και γενικότερα οι κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών, το ομαδικό πνεύμα, το αίσθημα ατομικής και συλλογικής ευθύνης, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, η διαχείριση συγκρούσεων, η αποδοχή του διαφορετικού, η προσαρμοστικότητα, η ενσυναίσθηση, εν τέλει η αυτογνωσία.
