Ένα debate! Ψήφος από τα 17;
- Σκέψεις μιας εκπαιδευτικού, της Κικής Παιδαράκη, υποψήφιας περιφερειακής συμβούλου με τον συνδυασμό Ανεξάρτητη Ενωτική Πρωτοβουλία του Κώστα Κατσιμίγα.
Αν ήμασταν σε μια ομάδα διττών λόγων, ρητορικής φύσης δηλαδή, θα λέγαμε ότι το θέμα της ψήφου από τα 17 είναι ένα θέμα έντονου διαλόγου και θέμα ενός πολύ ενδιαφέροντος debate.
Οι υποστηρικτές της ψήφου από την ηλικία των 17 ετών θα άρθρωναν έναν λόγο με τα εξής πιθανά επιχειρήματα:
- Η έννοια του ενεργού πολίτη αποκτά σάρκα και οστά κατά κύριο λόγο μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες, όπως είναι αυτές των εκλογών. Δεν αρκεί να μιλάμε στα παιδιά για την αξία της συμμετοχής αν δεν δώσουμε στα ίδια αυτήν την ευκαιρία. Η συμμετοχή αποτελεί την πεμπτουσία της Δημοκρατίας.
- Αποτελεί αδήριτη ανάγκη η ανανέωση του ελληνικού πολιτικού συστήματος, το οποίο διέρχεται κρίση τα τελευταία χρόνια μετά και από την ανάδυση φαινομένων ευρείας διαφθοράς και την προσφυγή της χώρας σε διαδικασίες διεθνούς οικονομικού ελέγχου (μηχανισμός στήριξης ΕΕ/ΔΝΤ/ΕΚΤ).
- Ο εμπλουτισμός της δημοκρατίας απαιτεί τη ζωογόνο συνεισφορά του νεανικού εκλογικού σώματος, το οποίο συνήθως τηρεί παθητική στάση ή αποστασιοποιείται από τα κοινά.
- Το τμήμα του πληθυσμού που ανήκει στην ηλικία των 17 χρόνων είναι κατά κανόνα άφθαρτο, δεν έχει ακόμη «μολυνθεί» από τη νόσο της κομματικής εξάρτησης, ούτε έχει προστρέξει στην πολιτική διαμεσολάβηση για τις συναλλαγές του με το δημόσιο τομέα.
- Επιπλέον, οι 17άρηδες δέχονται έναν καταιγισμό ερεθισμάτων και είναι πλέον καλά ενημερωμένοι, καθώς οι κρουνοί των ΜΜΕ και του διαδικτύου εισέρχονται πλέον σε κάθε σπίτι, σε κάθε χώρο, σε κάθε γειτονιά.
- ‘Αλλωστε, από τα 16 και μετά οι νέοι μπορούν να νυμφευθούν, να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό, να εγκαταλείψουν το σχολείο, να υποστούν τις συνέπειες του ποινικού δικαίου. Επομένως, δεν υπάρχει σοβαρός λόγος να στερούνται την πρόσβαση στους μηχανισμούς πολιτικής συμμετοχής.
- Τέλος σε άλλες χώρες οι νέοι έχουν δικαίωμα ψήφου στις γενικές εκλογές από τα 15 χρόνια (Ιράν), τα 16 (Βραζιλία, Κούβα, Νικαράγουα), τα 17 (Ινδονησία, Σουδάν). Ακόμη, οι νέοι μπορούν να ψηφίσουν στις τοπικές εκλογές στην Αυστρία, την Ολλανδία, τη Φλάνδρα, σε μερικές πολιτείες των ΗΠΑ, στον Καναδά και αλλού.
Αντίθετα, οι πολέμιοι της ψήφου από τα 17 θα αντλούσαν από το οπλοστάσιο των επιχειρημάτων τους κάποιες βασικές σκέψεις όπως:
- Είναι πολύ νωρίς η συμμετοχή των νέων από τα 17 στις εκλογές, γιατί ούτε η ενηλικίωσή τους έχει ολοκληρωθεί, ούτε διαθέτουν την ωριμότητα που απαιτείται για τη λήψη τέτοιου είδους σημαντικών αποφάσεων. Περίτρανη απόδειξη η κατάσταση που δημιουργείται σχετικά με την επιλογή πανεπιστημιακής σχολής που σημαίνει και επιλογή επαγγέλματος.
- Η ανανέωση του πολιτικού συστήματος καλό θα ήταν να ξεκινήσει πρώτα από τα ίδια τα κόμματα και τους πολιτικούς και μετά από τους 17άρηδες.
- Είναι ακόμη πολύ ισχυρή, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα, η επίδραση της οικογένειας σε όλα τα επίπεδα και κυρίως στο ιδεολογικό – πολιτικό. Αυτό σημαίνει ότι ο νέος δεν έχει και πολλά περιθώρια να στηριχθεί στον δικό του βουλητικό και διανοητικό κόσμο, αλλά να ακολουθήσει τις “συμβουλές”=κομματικές επιβολές του πατέρα του ή της μητέρας του.
- Ακόμη, οι νέοι σε αυτήν την ηλικία γίνονται πιο εύκολα θύματα του προπαγανδιστικού και λαϊκιστικού λόγου, δεν διαθέτουν σθεναρές αντιστάσεις και επομένως πολύ εύκολα μπορούν να καταστούν αντικείμενα διαβουκόλησης και εκμετάλλευσης κομματικών παραγόντων.
- Η παγκοσμιοποίηση και ο κοινωνικός κομφορμισμός είναι φαινόμενα που εντοπίζονται κυρίως στους κόλπους των νέων, με αποτέλεμα αυτοί να γίνονται υποχείρια ομάδων και όχι υποκείμενα ενεργά.
- Οι νέοι στην ηλικία των 17 πρέπει να μείνουν απερίσπαστοι στον βασικό τους στόχο, που είναι η εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή στο πανεπιστήμιο.
- Αυτό που συμβαίνει σε άλλες χώρες δεν σημαίνει ότι μπορεί να εφαρμοσθεί με επιτυχία και στη χώρα μας, γιατί είναι εντελώς διαφορετικές οι πολιτικές συνθήκες.
Δεν ξέρω βέβαια ποια ομάδα θα κέρδιζε σ΄ αυτό το debate, σε κάθε περίπτωση όμως το δικαίωμα αυτό έχει ψηφισθεί και η πραγματικότητα είναι ότι στις εκλογές του Μαϊου 2019 θα προσέλθουν αρκετές χιλιάδες 17άρηδων για να ψηφίσουν…αν προσέλθουν βέβαια! Και εδώ βρίσκεται το μεγάλο στοίχημα αυτών των εκλογών! Και φυσικά ανακύπτει ο προβληματισμός γύρω από το χρέος του σχολείου να σφυρηλατεί δημοκρατικές συνειδήσεις και να προετοιμάζει τους νέους για μια γόνιμη συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες. Να τι μπορεί να κάνει το σχολείο:
- Προβολή της σημασίας της ψήφου και της αξίας της συμμετοχής
- Καλλιέργεια της συνευθύνης των νέων για το «αύριο» που έρχεται
- Καλλιέργεια αγωνιστικού πνεύματος
- Διάλογος, σωστή λειτουργία μαθητικών κοινοτήτων
- Διεξαγωγή προγραμμάτων για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας των μαθητών
- Μελέτη κλασικών κειμένων
- Ιστοριογνωσία, καλλιέργεια του εθνισμού και όχι του εθνικισμού
- Όξυνση κριτικής σκέψης
Πολλά από αυτά βέβαια ήδη γίνονται στα σχολεία μας! Έχουμε όμως και άλλο δρόμο να διανύσουμε…παρέα με τους 17άρηδες για να μην αφεθεί η πολιτική τους διαπαιδαγώγηση αποκλειστικά στα προπαγανδιστικά sites και στον κάθε τυχοδιώκτη λαϊκιστή.
Έτσι για την ιστορία:
- Στην Ελλάδα το δικαίωμα καθολικής ψηφοφορίας για τους άντρες θεσπίστηκε από το Σύνταγμα του 1844.
- Για πρώτη φορά οι Ελληνίδες απέκτησαν δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι το 1952, επί κυβερνήσεως Πλαστήρα .
- Το 1977 η κυβέρνηση Καραμανλή καθιέρωσε την ψήφο στα 20 και η κυβέρνηση Παπανδρέου κατέβασε το 1982 το όριο στα 18 χρόνια.
- Η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η τρίτη στην Ευρώπη, που καθιερώνει το δικαίωμα ψήφου σε νέους κάτω των 18 ετών.
Ποια είναι η κ. Παιδαράκη Κυριακίτσα (Κική)
- Γεννήθηκε το 1972.
- Κατάγεται από το χωριό Πόρπη του νομού Ροδόπης, όπου και έζησε τα παιδικά της χρόνια.
- Είναι εκπαιδευτικός-φιλόλογος, απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και συγκεκριμένα του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Υπηρετεί στο 3ο ΓΕΛ Κομοτηνής με οργανική θέση από το 2004.
- Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη θεωρία, πρακτική και αξιολόγηση της ποιότητας της διδασκαλίας και έχει γνώση υπολογιστών και ξένων γλωσσών.
- Έχει υλοποιήσει πλήθος προγραμμάτων σχετικά με την τοπική ιστορία, τη βία, τη διαπολιτισμικότητα, το θέατρο και τη ρητορική στην εκπαίδευση με στόχο πάντα την προσφορά στους μαθητές της, που είναι και το μέλλον αυτού του τόπου, του τόπου μας!
