Οι εκεχειρίες των Χριστουγέννων και η «Εκεχειρία στο δάσος»

Γράφει ο Βαγγέλης Χωραφάς*

Η εκεχειρία των Χριστουγέννων του 1914 στο Δυτικό Μέτωπο μεταξύ των Γάλλων, των Γερμανών και των Βρετανών στρατιωτών, είναι γνωστή. Οι στρατιώτες βγήκαν από τα χαρακώματα και συναντήθηκαν στη νεκρή ζώνη τραγουδώντας Χριστουγεννιάτικα τραγούδια και ανταλλάσσοντας ευχές. Στην πραγματικότητα δεν ήταν μια επίσημη εκεχειρία, αλλά μια σειρά από μικρές ανεπίσημες εκεχειρίες.

Το ίδιο φαινόμενο εμφανίστηκε και στο Ανατολικό Μέτωπο με πρωτοβουλία της Αυστρο-ουγγρικής πλευράς στην οποία ανταποκρίθηκαν οι Ρώσοι. Αν και υπήρχαν προβλήματα γιατί οι δύο στρατοί χρησιμοποιούσαν διαφορετικά ημερολόγια και οι γιορτές τους δεν συνέπιπταν, εντούτοις βρέθηκε έδαφος συνεννόησης.

Για το αν στο Δυτικό Μέτωπο έπαιξαν ποδόσφαιρο και οι Γερμανοί νίκησαν με 3-2, δεν επιβεβαιώνεται από όλους τους ιστορικούς. Το φαινόμενο επαναλήφθηκε και το 1915, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα. Οι στρατιωτικοί διοικητές και των δύο πλευρών δεν επιθυμούσαν τον συγχρωτισμό και την αδερφοποίηση των στρατιωτών, αφού ο πόλεμος συνεχιζόταν.

Τα επόμενα χρόνια οι μάχες ήταν εξαιρετικά αιματηρές και η αντιπαλότητα των δύο πλευρών κορυφώθηκε. Πρωτοβουλίες όπως αυτή των Χριστουγέννων 1914 δεν ήταν δυνατόν να επαναληφθούν.

Μια ιστορία του 1944

Τριάντα χρόνια αργότερα, τα Χριστούγεννα του 1944, μια μικρών διαστάσεων εκεχειρία θα λάμβανε χώρα στο μέτωπο των Αρδεννών. Ένα νεαρό αγόρι, ο Φριτζ Βίνκεν, και η μητέρα του Ελίζαμπεθ, βρίσκονταν σε μια καμπίνα στο δάσος Χύρτγκεν στα σύνορα του Βελγίου. Όταν άκουσαν το χτύπημα στην πόρτα δεν περίμεναν ότι θα αντικρύσουν τρεις Αμερικανούς στρατιώτες, εκ των οποίων ο ένας τραυματίας. Είχαν χάσει τον προσανατολισμό τους και τη μονάδα τους. Και ενώ περιποιούνταν τον τραυματία, ακούστηκε νέο χτύπημα στην πόρτα και εμφανίστηκαν τέσσερις Γερμανοί στρατιώτες. Είχαν και αυτοί αποκοπεί από τη μονάδα τους. Η οικοδέσποινα Ελίζαμπεθ υποχρέωσε και τις δύο ομάδες να της παραδώσουν τα όπλα τους και όλοι μαζί κάθισαν στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Δεν υπήρξε κλίμα εχθρότητας μεταξύ τους για όση ώρα συνυπήρξαν μέσα στην καλύβα. Το πρωί οι δύο ομάδες ακολούθησαν διαφορετικές κατευθύνσεις, αφού πρώτα οι Γερμανοί πληροφόρησαν τους Αμερικανούς ποιες περιοχές θα έπρεπε να αποφύγουν. Χρειάστηκε να περάσουν σαράντα χρόνια για να αναφερθεί σε αυτήν την ιστορία ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρήγκαν, στις 5 Μαΐου του 1985. Το επιτελείο του είχε ανακαλύψει την ιστορία στο τεύχος Ιανουαρίου 1973 του Reader’s Digest. Είχε γραφτεί από τον Φριτζ Βίνκεν με τίτλο «Εκεχειρία στο δάσος». Το 1996 ο Φριτζ Βίνκεν κατόρθωσε να εντοπίσει τον τελευταίο επιζώντα αυτής της ιστορίας, τον Φρανκ Μπλανκ, σε έναν οίκο ευγηρίας στο Μέριλαντ. Ο Μπλανκ κρατούσε ακόμα την πυξίδα που του είχε δώσει ο Γερμανός δεκανέας για να μη χαθούν στο δάσος των Αρδεννών. Δεν έμαθε ποτέ το όνομα του.

Πηγή: https://www.facebook.com/vangelis.chorafas

*O Βαγγέλης Χωραφάς, διευθυντής της ιστοσελίδας γεωπολιτικής https://www.geoeurope.org/, δημοσιεύει καθημερινά πρωτότυπα άρθρα και αναλύσεις και στην προσωπική του σελίδα στο facebook (https://www.facebook.com/vangelis.chorafas)