“Σύνδρομο Long Covid”: Ενημερωτικές οδηγίες από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία

Με τον όρο "σύνδρομο Long COVID" αναφέρονται τα συμπτώματα, σημεία, αλλά και οι επιπλοκές (όψιμες ή μακροχρόνιες), που εμμένουν ή εμφανίζονται τέσσερις εβδομάδες μετά τη λοίμωξη με SARS-COV-2.

7 Νοεμβρίου, 2021

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία θεωρώντας βαρύνουσας σημασίας την υπεύθυνη ενημέρωση, και παραμένοντας στην πρώτη γραμμή της μάχης εναντίων της COVID-19, συνέταξε συγκεκριμένες οδηγίες με στόχο να βοηθήσει τους ιατρούς όλων των ειδικοτήτων στη διάγνωση αλλά και διαχείριση του «συνδρόμου Long COVID».

Οι οδηγίες αποτελούν έναν συνδυασμό των θέσεων της ΕΠΕ και οδηγιών που έχουν εκδοθεί για την αξιολόγηση και την αντιμετώπιση του συνδρόμου Long COVID, οι οποίες είναι βασισμένες σε γνώμες ειδικών από διεθνείς οργανισμούς όπως το NICE¹και το CDC², ενώ έχουν δημοσιευτεί παρόμοιες οδηγίες από διαφορετικές ερευνητικές ομάδες (3-4).

Με τον όρο “σύνδρομο Long COVID” αναφέρονται τα συμπτώματα, σημεία, αλλά και οι επιπλοκές (όψιμες ή μακροχρόνιες), που εμμένουν ή εμφανίζονται τέσσερις εβδομάδες μετά τη λοίμωξη με SARS-COV-2.

Eν τη απουσία καθολικά αποδεκτών ορισμών, το National Institute for Health and Care Excellence (NICE)¹, προτείνει την ακόλουθη ορολογία για τις φάσεις που έπονται της λοίμωξης από τον ιό SARS-CoV-2:

Οξεία COVID-19 (Acute COVID-19): αφορά σε σημεία και συμπτώματα έως τέσσερις εβδομάδες.
Συνεχιζόμενη συμπτωματική COVID-19 (Ongoing symptomatic COVID-19): αφορά σε σημεία και συμπτώματα από τέσσερις έως δώδεκα εβδομάδες.
Μετά-COVID-19 σύνδρομο (Post COVID-19 syndrome): αφορά σε σημεία και συμπτώματα που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια ή μετά από τη λοίμωξη με COVID-19 και συνεχίζουν για περισσότερο από δώδεκα εβδομάδες χωρίς να μπορούν να αποδοθούν σε εναλλακτική διάγνωση¹.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ό όρος Long COVID περιλαμβάνει τη συνεχιζόμενη συμπτωματική COVID-19 και το μετά-COVID-19 σύνδρομο.

O Δρ. Στυλιανός Κ. Βιττωράκης, Πνευμονολόγος–Φυματιολόγος, Υπεύθυνος της Ομάδας Εργασίας ΠΦΥ της ΕΠΕ, αναφερόμενος στο σύνδρομο Long Covid, τονίζει: «Περίπου δύο στους δέκα ασθενείς που νόσησαν με COVID-19 εμφανίζουν μακροχρόνια συμπτώματα που εμμένουν για μήνες μετά την αρχική λοίμωξη ή εμφανίζονται μετά την αρχική ανάρρωση από τη νόσο, και περιγράφονται με τον όρο Long COVID Syndrome (παρατεταμένο σύνδρομο COVID-19). Με την έγκαιρη αναγνώριση του συνδρόμου αυτού και την κατάλληλη αντιμετώπιση, μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των ασθενών μας και να μετριάσουμε τις επιπλοκές της νόσησης από COVID-19».

Ο πρόεδρος της ΕΠΕ κ. Στέλιος Λουκίδης, καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, σχετικά με τις οδηγίες εξηγεί: «Το βασικό μήνυμα αυτής της νέας κλινικής οντότητας είναι οτι κάθε ασθενής που νοσεί από COVID-19 θα πρέπει να ενημερώνεται για την πιθανότητα εμμενόντων συμπτωμάτων που συνήθως υποχωρούν μέσα σε δώδεκα εβδομάδες και εμφανίζονται ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου και την προηγούμενη κατάσταση της υγείας του. Σε περίπτωση μη βελτίωσης, ή εμφάνισης νέων συμπτωμάτων, οι ασθενείς θα πρέπει να εξετάζονται από τον θεράποντα ιατρό τους».

Ο Δρ. Αργύριος Τζουβελέκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Πνευμονολογίας, Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Πατρών, επισημαίνει: «To long COVID-19 σύνδρομο αποτελεί την τρέχουσα χρονική στιγμή τη μεγαλύτερη απειλή για τη δημόσια υγεία μετά την οξεία λοίμωξη από κορωνοϊό. Εμφανίζει μια συχνότητα που κυμαίνεται από 10%-30% των ασθενών, με μεγαλύτερη επίπτωση στους βαρέως πάσχοντες. Από τον πνεύμονα, η σοβαρότερη επιπλοκή του συνδρόμου ονομάζεται πνευμονική ίνωση, που χαρακτηρίζεται από πολλαπλές ουλές στο πνευμονικό παρέγχυμα, κατάλοιπα της λοίμωξης από κορωνοϊό, και την οποία εμφανίζει ένα ποσοστό έως και 30% των βαρέως πασχόντων ασθενών. Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα έχουν εξέλθει από τις ΜΕΘ περί τους 3.300 ασθενείς, αντιλαμβάνεται κανείς τον τεράστιο μελλοντικό αντίκτυπο του συνδρόμου στη δημόσια υγεία».

Συγγραφική Ομάδα: Α. Τζουβελέκης, Σ. Βιττωράκης, Θ. Καραμπιτσάκος, Β. Σωτηροπούλου, Α. Μπούτου, Ζ. Δανιήλ, Αικ. Αντωνίου, ΔΣ ΕΠΕ.

Διαβάσετε αναλυτικά τις Οδηγίες της ΕΠΕ στον σύνδεσμο https://www.hts.org.gr/news/newsid510/1254

Πηγές

Shah W, Hillman T, Playford ED, Hishmeh L. Managing the long term effects of covid-19: summary of NICE, SIGN, and RCGP rapid guideline. Bmj. 2021;372:n136.
Evaluating and Caring for Patients with Post-COVID Conditions: Interim Guidance, Centers for Disease Control and infection, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-care/post-covid-index.html
Shah W, Hillman T, Playford ED, Hishmeh L. Managing the long term effects of covid-19: summary of NICE, SIGN, and RCGP rapid guideline. Bmj. 2021;372:n136.
Evaluating and Caring for Patients with Post-COVID Conditions: Interim Guidance, Centers for Disease Control and infection, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-care/post-covid-index.html [i]