– του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μαρωνείας και Κομοτηνής, κ.κ. Παντελεήμονος.
Για όλες τις εποχές ο περί Σταυρού λόγος ήταν ένα πρόσταγμα δύσκολο και έκανε τους ανθρώπους να προβληματίζονται.
Ιδιαίτερα όμως παρουσιάζεται βαρύς, για τον άνθρωπο της εποχής μας, που ζει στην «κοινωνία της ευημερίας», που έχει θεοποιήσει την άνεση και την ασφάλεια. Γι’ αυτό, όταν ο Κύριος λέγει «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν καί αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι», πολλοί αντιδρούν. «Η εποχή μας», παρατηρούν, «είναι σκληρή. Αν επιχειρήσεις να απαρνηθείς τον εαυτό σου, να παραχωρήσεις τα δικαιώματά σου, θα σε εκμεταλλευτούν και τελικά θα αποτύχεις».
Αυτές ακριβώς οι τοποθετήσεις είναι που σκανδαλίζουν τον πρακτικό άνθρωπο. Αλλά γιατί τάχα να μας τρομάζει το εκ πρώτης όψεως παράδοξο; Υπάρχουν πολλές μεγάλες αλήθειες στη ζωή και την επιστήμη, που στο πρώτο τους άκουσμα ηχούν παράξενα. Απίθανα έμοιαζαν άλλοτε πολλά αυτονόητα της σημερινής εποχής, όπως: ότι μ’ ένα μικρό κουτί θα άκουγες και θα έβλεπες τι γίνεται μίλια μακριά, ότι θα διέσχιζαν τους αιθέρες αεροπλάνα με τεράστιο βάρος και εκατοντάδες ανθρώπους. Το εκ πρώτης όψεως λοιπόν παράξενο, κάθε άλλο παρά παράλογο είναι.
Ένα δεύτερο βασικό στοιχείο του «Σταυρικού Λογισμού», είναι ότι η απάρνηση πρέπει να συμπληρώνεται από μια αποδοχή. Είναι οι τραγικότητες της βιοπάλης, οι συγκεκριμένοι σταυροί που επιφυλάσσει ο ανθρώπινος βίος: αρρώστιες, αδικίες, θάνατοι, απογοητεύσεις και πίκρες από την πονηριά και τη σκληρότητα διαφόρων παραγόντων. Όλα αυτά θα χρειαστεί να μάθουμε να τα αποδεχόμαστε «εν ειρήνη και ελπίδι», μέσα στο Φως της Αναστάσεως. Όποιος ακολουθεί τον Ιησού, έχει να κάνει μια πορεία που ξεπερνά τον σταυρό.
Στον Γολγοθά, όπως όλοι ξέρουμε, υπήρχαν τρεις σταυροί· οι δύο ήταν το τέρμα της πορείας δύο ληστών, ο μεσαίος ήταν απλώς ένα σταυροδρόμι. Η Χάρη και η Δύναμη του Σταυρού του Χριστού επηρέασε και μεταμόρφωσε τον έναν από τους δύο άλλους σταυρούς, κάνοντάς τον διά της μετανοίας, «θύραν» του Παραδείσου.
Ένα τρίτο στοιχείο του «Σταυρικού Λογισμού», είναι ότι η απάρνηση και η θυσία δεν σημαίνουν παθητικότητα έναντι της ζωής. Η απελευθέρωση από το εγώ, για την οποία μιλά ο Χριστός, δεν αποτελεί αυτοσκοπό, δεν αποτελεί απάθεια σαν αυτή που συναντά κανείς ταξιδεύοντας στην Ινδία και την Άπω Ανατολή.
Το ζητούμενο είναι να λυτρωθούμε από τον ατομισμό μας για να δοθούμε ολοκληρωτικά στον Θεό, να «κοινωνήσουμε», να συμμετάσχουμε στη Ζωή του Χριστού, και να Τον ακολουθήσουμε σε μια πορεία αγάπης και μεταμορφώσεως του κόσμου.
Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακής (Μάρκ. η΄ 34 – θ΄1) Γ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Σταυροπροσκυνήσεως)
Εν ταῖς ημέραις ἐκεῖναις, προσκαλεσάμενος ὁ Ιησούς τὸν ὄχλον σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς· ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. Ὅς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν. Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; Ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; Ὅς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει.
Απόδοση στη νεοελληνική
Τις ημέρες ἐκείνες, ἀφοῦ ἐκάλεσε ο Ιησούς τὸ πλῆθος μαζί μὲ τοὺς μαθητάς του τοὺς εἶπε, ἐὰν κανεὶς θέλῃ νὰ μὲ ἀκολουθήσῃ, ἂς ἀπαρνηθῇ τὸν ἑαυτόν του καὶ ἂς σηκώσῃ τὸν σταυρόν του καὶ ἂς μὲ ἀκολουθήσῃ. Διότι ὅποιος θέλει νὰ σώσῃ τὴν ζωήν του, αὐτὸς θὰ τὴν χάσῃ, ἐκεῖνος δὲ ποὺ θὰ χάσῃ τὴν ζωήν του ἐξ αἰτίας ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, αὐτὸς θὰ τὴν σώσῃ. Διότι τὶ θὰ ὠφελήσῃ τὸν ἄνθρωπον νὰ κερδίσῃ τὸν κόσμον ὅλον καὶ νὰ ζημιωθῇ τὴν ψυχήν του; Ἢ τί ἀντάλλαγμα εἶναι δυνατὸν νὰ δώσῃ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὴν ψυχήν του; Διότι ὅποιος ἐντρέπεται δι’ ἐμὲ καὶ διὰ τοὺς λόγους μου εἰς τὴν γενεὰν αὐτὴν τὴν μοιχαλίδα καὶ ἁμαρτωλὴν καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου θὰ αἰσθανθῇ ντροπὴ γι’ αὐτόν, ὅταν ἔλθῃ μὲ ὅλην τὴν δόξαν τοῦ Πατέρα του μαζὶ μὲ τοὺς ἁγίους ἀγγέλους. Καὶ τοὺς ἔλεγε Ἀλήθεια σᾶς λέγω, ὅτι ὑπάρχουν μερικοὺ ἀπὸ αὐτοὺς, ποὺ στέκονται ἐδῶ, οἱ ὁποῖοι δὲν θὰ γευθοῦν θάνατον, ἕως ὅτου ἰδοῦν τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ νὰ ἔρχεται μὲ δύναμιν.
