– Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας & Κομοτηνής.
«Τα κριτήρια που χρησιμοποιούν συνήθως οι άνθρωποι για να διακρίνουν τους συνανθρώπους τους σε καλούς και σε κακούς, σε ευσεβείς και σε αμαρτωλούς, είναι συνήθως εξωτερικά κι έχουν σχέση με εκδηλώσεις και πράξεις που φαίνονται.
Τα εσώτερα βάθη όμως της καρδιάς του καθενός, γνωρίζει μόνο ο Θεός. Μπορεί οι άνθρωποι να καταδικάζουν κάποιον σαν αμαρτωλό, αλλά μέσα στην ψυχή αυτού μπορεί να συντελείτε μια αδιόρατη αλλαγή, μια πάλη, που τον οδηγεί στην υπερνίκηση του κακού εαυτού του.
Ένας τέτοιος άνθρωπος, αμαρτωλός κατά την κρίση των πολλών, αλλά που μέσα του συντελέσθηκε μια βαθειά τομή, είναι ο Ζακχαίος του σημερινού Ευαγγελίου. Ήταν αρχιτελώνης και πλούσιος, πράγμα που σημαίνει ότι είχε νοικιάσει τους φόρους και δασμούς της περιοχής, και κέρδιζε πολλά χρήματα απομυζώντας τον λαό, δεδομένου ότι δεν ήταν καθορισμένο με νόμο το ύψος των φόρων.
Ωστόσο, στα αυτιά του Ζακχαίου είχε φτάσει το κήρυγμα του Χριστού περί μετανοίας και βασιλείας του Θεού. Έτσι, όταν ὁ Κύριος βρισκόταν στην Ιεριχώ και επρόκειτο να περάσει από τον κεντρικό δρόμο της, σπεύδει ο Ζακχαίος ανάμεσα στο πλήθος για να τον δει. Ο Ζακχαίος «εζήτει ιδείν τον Ιησούν τις εις εστι», και μη μπορώντας να ικανοποιήσει την επιθυμία του γιατί ήταν βραχύσωμος, σκαρφαλώνει σ΄ ένα δένδρο ώστε να μπορεί να βλέπει καλύτερα, υπερβαίνοντας κάθε εμπόδιο που θα έθετε η κοινωνική του αξιοπρέπεια.
Ο Ιησούς σταματά μπροστά στον αρχιτελώνη που είχε ανέβει στη συκομωρέα, και του απευθύνει το λόγο: «Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα∙ γιατὶ σήμερα θα μείνω στο σπίτι σου». Η αντίδρασή του υπήρξε άμεση «έσπευσε να κατεβεί και τον υποδέχτηκε με χαρά».
Η αρχική επιθυμία του Ζακχαίου μεταβάλλεται τώρα σε χαρά για τη συνάντηση με τον Ιησού. Και σε λίγο, η χαρά αυτή εκδηλώνεται όχι με λόγια αλλά με μια έμπρακτη μετάνοια: «Ιδού, τη μισή περιουσία μου, Κύριε, τη μοιράζω στους πτωχούς και εάν αδίκησα κανέναν, του επιστρέφω το τετραπλάσιο».
Το μέτρο της αληθινής μετάνοιας φαίνεται από το πόσο είναι πρόθυμος ο άνθρωπος να αποχωριστεί απ’ αυτὰ που τον κρατούν σφικτά στη γη, είτε αυτά είναι χρήματα, είτε είναι δύναμη και εξουσία, είτε είναι κάποια σχέση και γνωριμία.
Μόνο όποιος βρει κάτι καλύτερο απ’ όλα αυτά συνειδητοποιεί τη σχετικότητά τους και τα αποχωρίζεται».
Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακής ΙΕ΄ Λουκά (Λουκ. ιθ΄ 1-10) του Ζακχαίου
Τῷ καιρῷ εκείνω, διήρχετο ὁ Ἰησοῦς τὴν Ἱεριχώ· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. Καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. Καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ Ἰησοῦς εἶδεν αὐτὸν καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. Καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων. Καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. Σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς Ἀβραάμ ἐστιν. Ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός.
Απόδοση στη νεοελληνική
Τον καιρό εκείνο, ἐπερνοῦσε ὁ Ἰησοῦς διὰ μέσου τῆς πόλεως τῆς Ἱεριχοῦς. Ἐκεῖ ἦτο κάποιος ποὺ ὀνωμάζετο Ζακχαῖος· ἦτο ἀρχιτελώνης καὶ πλούσιος, καὶ ζητοῦσε νὰ ἰδῇ ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς ἀλλὰ δὲν μποροῦσε ἀπὸ τὸ πλῆθος διότι ἦτο κοντὸς τὸ ἀνάστημα. Ἔτρεξε λοιπὸν ἐμπρὸς καὶ ἀνέβηκε ἐπάνω σὲ μιὰ μουριά, διὰ νὰ τὸν ἰδῇ, διότι ἀπὸ ἐκεῖ ἐπρόκειτο νὰ περάσῃ. Ὅταν ἔφθασε ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ μέρος αὐτό, ἀσήκωσε τὰ μάτια του καὶ τὸν εἶδε καὶ τοῦ εἶπε· Ζακχαῖε, κατέβα γρήγορα, διότι πρέπει νὰ μείνω στὸ σπίτι σου σήμερα. Καὶ κατέβηκε γρήγορα καὶ τὸν ὑποδέχθηκε μὲ χαράν. Ὅταν εἶδαν αὐτό, ὅλοι παρεπονοῦντο καὶ ἔλεγαν· Εἰς τὸ σπίτι ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου πηγαίνει νὰ μείνῃ. Ὁ Ζακχαῖος ἐστάθηκε καὶ εἶπε εἰς τὸν Κύριον· τὸ ἥμισυ τῆς περιουσίας μου δίνω, Κύριε, εἰς τοὺς πτωχοὺς καὶ ἐὰν μὲ δόλιον τρόπον ἐπῆρα ἀπὸ κάποιον τίποτε, θὰ τοῦ τὸ ἀποδώσω τέσσερις φορὲς περισσότερον. Ὁ Ἰησοῦς τοῦ εἶπε σήμερα ἔγινε σωτηρία σὲ τοῦτο τὸ σπίτι, διότι καὶ ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς εἶναι ἀπόγονος τοῦ Ἀβραάμ, καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἦλθε νὰ ἀναζητήσῃ καὶ νὰ σώσῃ τὸ ἀπολωλός.
