«Είναι επιτακτική ανάγκη να επανακάμψουμε, αποφεύγοντας τη μετριότητα και τον εφησυχασμό, και δίνοντας βήμα στους ανθρώπους που έχουν τη διάθεση να αφουγκραστούν τις ανάγκες και τον παλμό της καθημερινότητας», τόνισε ο περιφερειακός σύμβουλος Ροδόπης κ. Νίκος Τσαλικίδης κατά τη χθεσινή συζήτηση του στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδιασμού της Περιφερειακής Αρχής.
Στην κορυφή των προτεραιοτήτων ο κ. Τσαλικίδης έθεσε την ενίσχυση του αγροτικού τομέα, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για θέμα «πολιτικής επιλογής πρώτης και άμεσης προτεραιότητας», ενώ αναφερόμενος στον τομέα του τουρισμού, που όπως είπε «μπορεί να αποτελέσει ισχυρό κεφάλαιο ανάκαμψης της περιοχής», σημείωσε πως «ενώ υφίστανται οι προϋποθέσεις εναλλακτικών μορφών τουρισμού (θρησκευτικού, ιαματικού, κυνηγητικού, ΑμεΑ), εντούτοις αυτές δεν έχουν τύχει της απαραίτητης προσοχής και ανάδειξης». Αναφορικά με τον τομέα των υποδομών, εστίασε εμφατικά στο γεγονός ότι «το επαρχιακό οδικό δίκτυο της Ροδόπης είναι σχεδόν εγκαταλελειμμένο», συμπληρώνοντας πως «υπάρχουν άκρως επικίνδυνα σημεία» και προσθέτοντας την αναγκαιότητα αναβάθμισης και της παλιάς εθνικής οδού Κομοτηνής – Σαπών, ενώ όσον αφορά τον τομέα της ενέργειας, τόνισε ότι επιβάλλεται η περιοχή να εισπράξει στο σύνολο τους τα αντισταθμιστικά οφέλη και να αναβαθμίσει τις ενεργειακές παροχές στους κατοίκους της.
Επίσης, ο κ. Τσαλικίδης, μεταξύ άλλων πρότεινε:
– Ενέργειες για την ανάδειξη και αξιοποίηση του θαλάσσιου μετώπου της Θράκης.
– Εκσυγχρονισμό των λιμανιών Φαναρίου, Μαρώνειας και Ιμέρου, και ένταξή τους στο Πανελλήνιο Δίκτυο Μαρίνων ώστε να φιλοξενούν μικρά ταχύπλοα και ιστιοφόρα για την ανάπτυξη ναυτικού τουρισμού.
– Αντικατάσταση όλων των «ιρλανδικών διαβάσεων» του Νομού με γέφυρες.
– Αναβάθμιση του δρόμου Πανεπιστημιούπολης Κομοτηνής – Νέας Σάντας ως συνδετήριας οδού με τον Βόρειο Έβρο μέσα από μια διαδρομή μοναδικού φυσικού κάλλους.
– Προσβασιμότητα του ορεινού όγκου, τόσο για τη δημιουργία τουριστικών διαδρομών όσο και για την ευκολότερη σύνδεσή του με τα αστικά κέντρα της Κομοτηνής και των Σαπών.
– Την επίσπευση της κατασκευής του δρόμου Μαρώνειας – Μάκρης για να αποδοθεί στους κατοίκους της Θράκης και τους επισκέπτες της μια τεράστια παραλία.
– Παρεμβάσεις για τη βιωσιμότητα της οικοδομής.
Ολόκληρη η τοποθέτηση του κ. Τσαλικίδη:
«Θεωρώ ότι τα προηγούμενα χρόνια ο τόπος μας έχει ζήσει έντονα τον διαχωρισμό και τις διακρίσεις σε διάφορους τομείς, και μάλιστα σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε ο Περιφερειάρχης, κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις συμπεριλαμβανομένου και αυτών των Βαλκανίων. Είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν να επανακάμψουμε, και ιδιαίτερα μέσα στην κρίσιμη αυτή φάση. Οφείλουμε να σταθούμε στα πόδια μας θέτοντας πρωταρχικούς αναπτυξιακούς στόχους στην Περιφέρειά μας. Οφείλουμε να συγκεράσουμε και να συνδυάσουμε τις προϋποθέσεις εκείνες για να προκαλέσουμε την οικονομική αυτάρκεια και παράλληλα εξωστρέφεια και «επιθετικότητα» προς τις επενδύσεις, αποφεύγοντας τη μετριότητα και τον εφησυχασμό. Μπορούμε να θέσουμε στρατηγικούς στόχους προτάσσοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής μας και λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις αδυναμίες της, δίνοντας πάντα βήμα στους ανθρώπους που έχουν τη διάθεση να αφουγκραστούν τις ανάγκες και τον παλμό της καθημερινότητας.
Μια πρώτη προσέγγιση οφείλει να γίνει προς τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση πρέπει να γίνει πραγματικότητα ώστε να απαλλάξουμε τον πολίτη από την επιπρόσθετη ταλαιπωρία. Επιπλέον, άμεση και επιτακτική ανάγκη είναι η αναβάθμιση των υποδομών και κατά κύριο λόγο του οδικού δικτύου, το οποίο στην παρούσα κατάσταση είναι τουλάχιστον αποτρεπτικό πρωτίστως για εμάς, πολύ δε περισσότερο για τους επισκέπτες της περιοχής. Ο τουρισμός μπορεί να αποτελέσει πυλώνα για την οικονομία της ακριτικής περιοχής μας που αποτελεί γεωπολιτικό κόμβο. Η ανάδειξη της μοναδικής πολιτισμικής μας κληρονομιάς σε συνδυασμό με τον πλούτο του θρακικού τοπίου είναι αρκετά για να βγάλουν τον τόπο μας από την απομόνωση που βιώνει.
Κάποιοι σημαντικοί άξονες που θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των τεράστιων αναπτυξιακών προκλήσεων της εποχής, κατά την άποψη μου, είναι:
ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ
Το θέμα της βελτίωσης των υποδομών και η δημιουργία δικτύου μεταξύ των αστικών κέντρων του νομού, μπορεί να αμβλύνει τις όποιες ελλείψεις ή ανεπάρκειες στον τομέα αυτό. Επίσης, βασική προϋπόθεση για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα της οικοδομής και να αξιοποιηθούν κατά το δυνατόν καλύτερα τόσο οι υφιστάμενες όσο και οι νέες υποδομές, είναι η αντιμετώπιση της χωροταξικής και πολεοδομικής ασάφειας και αναρχίας που επικρατεί από την έλλειψη μελετών και κανονιστικών διατάξεων σε επίπεδο Δήμων. Προς την κατεύθυνση αυτή καθοριστική συμβολή θα έχει η εξασφάλιση των αναθεωρημένων Γ.Π.Σ – ΣΧΟΟΑΠ.
Η κατάρτιση του δασολογίου, των ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης των ακτών και η άρση κάποιων απαγορεύσεων σε προστατευόμενες περιοχές – όπως σε υγροβιότοπους – για βασικά έργα υποδομής, θα δώσει τη δυνατότητα αξιοποίησης διαφόρων περιοχών αλλά και του τεράστιου θαλάσσιου μετώπου της Θράκης που θα αποτελέσει εκτός από τον πυλώνα του τουρισμού, συγχρόνως επιλογή της περιοχής για μόνιμη εγκατάσταση.
Επίσης, πολεοδόμηση και οριοθέτηση οικισμών με προτεραιότητα σε εκείνους που παρουσιάζουν έντονη οικιστική ανάπτυξη, καθορισμός των χρήσεων γης κυρίως στις παραθαλάσσιες περιοχές, όχι μόνο θα ενθαρρύνουν τον ντόπιο πληθυσμό να μείνει, αλλά θα προσελκύσει και επενδυτές από γειτονικούς νομούς δίνοντας ανάταση στην τοπική οικονομία.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Η ολοκλήρωση έργων αλλά και η ένταξη νέων έργων υποδομών στρατηγικής σημασίας στη νέα προγραμματική περίοδο, οφείλουν να αποτελούν προτεραιότητες σχεδιασμού.
Ας ξεκινήσουμε από το επαρχιακό οδικό δίκτυο του νομού Ροδόπης το οποίο είναι σχεδόν εγκαταλελειμμένο.
1) Οι επαρχιακές οδοί Κομοτηνής – Νέου Σιδηροχωρίου και Κομοτηνής – Γρατινής, χρήζουν συντήρησης και βελτίωσης γεωμετρικών χαρακτηριστικών σε σημεία που χαρακτηρίζονται άκρως επικίνδυνα.
3) Για την οδό Πανεπιστημιούπολης – Νέας Σάντας (παλιός δρόμος ΜΟΜΑ), έχει εκπονηθεί μελέτη με τα απαιτούμενα τεχνικά (επτά γέφυρες) που αντικαθιστούν τις υφιστάμενες ιρλανδικές διαβάσεις. Απαιτείται η κατασκευή τους και η συνολική βελτίωση της οδού η οποία αποτελεί και συνδετήρια οδό με τον Βόρειο Έβρο μέσα από μια διαδρομή μοναδικού φυσικού κάλλους. Ακόμη προτείνεται και η αντικατάσταση όλων των ιρλανδικών διαβάσεων του Νομού με γέφυρες, όπως στην οδό Λαμπρού – Γρατινής και στην εκβολή του ποταμού Λίσσου στο ύψος της Αγίας Μαρίνας στον Ίμερο που αποτελεί και τμήμα της οδού που συνδέει τα δυο μεγάλα θέρετρα του Νομού (Μαρώνεια – Φανάρι).
4) Αναβάθμισης χρήζει και το παλιό Εθνικό Δίκτυο Κομοτηνής – Σαπών με ισόπεδους κόμβους, καθώς και η Ε.Ο. Σαπών – Κρωβύλης – Μαρώνειας.
5) Πρέπει να βελτιωθεί η προσβασιμότητα του ορεινού όγκου, τόσο για τη δημιουργία τουριστικών διαδρομών, όσο και για την ευκολότερη και συντομότερη σύνδεσή τους με τα αστικά κέντρα (Κομοτηνή – Σάπες) προς εξυπηρέτηση των κατοίκων και δυνατότητα διατήρησης στους ορεινούς οικισμούς της μόνιμης κατοικίας τους.
6) Τα υπάρχοντα λιμάνια στον Νομό Ροδόπης (Φαναρίου, Ιμέρου, Μαρώνειας), λειτουργούν σαν αλιευτικά καταφύγια και μόνο το λιμάνι του Φαναρίου μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες μαρίνας. Προτείνω αναβάθμιση των λιμανιών ώστε να ενταχθούν στο Πανελλήνιο Δίκτυο Μαρίνων για να μπορούν να φιλοξενήσουν μικρά ταχύπλοα και μικρά ιστιοφόρα ώστε να αναπτυχθεί ο τοπικός ναυτικός τουρισμός.
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ο τρόπος ώστε ο τουρισμός να αποτελέσει ισχυρό κεφάλαιο ανάκαμψης και σωτήρια λέμβος για τον τόπο μας, είναι να αντιμετωπιστεί καταρχάς συνολικά ως ΑΜ-Θ· θέμα που έχει γίνει συνείδηση από την περιφερειακή αρχή και προωθείται από τον Περιφερειάρχη.
Θα πρέπει να αποφευχθούν άσκοπες και προσχηματικές ενδοπεριφερειακές συγκρούσεις που δρουν ανασταλτικά στην προσέλκυση ξένου τουριστικού συναλλάγματος, και να αντιμετωπίσουμε συνολικά το γεγονός της εισροής των τουριστών στην περιφέρειά μας.
Απαιτείται η εύρεση διαπεριφερειακών συνεργασιών τόσο στον Ελλαδικό χώρο όσο και στον Βαλκανικό, μεγιστοποιώντας το συγκριτικό πλεονέκτημα της θέσης μας προς το Αιγαίο (και κυρίως της βαλκανικής ενδοχώρας). Η κατασκευή του δρόμου Μαρώνειας – Μάκρης θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα, τόσο για να αποκατασταθεί έστω και αποσπασματικά η παραλιακή σύνδεση των τριών Νομών Έβρου – Ροδόπης – Ξάνθης, αλλά και για να αποδοθεί στους κατοίκους της Θράκης και τους επισκέπτες της μια τεράστια παραλία που μέχρι σήμερα παραμένει για αυτούς άγνωστη και απροσπέλαστη.
Η αξιοποίηση του φράγματος Γρατινής της ΔΕΗ μπορεί να αποτελέσει εκπαιδευτικός τουριστικός προορισμός όπου μπορούν να γίνονται και αθλητικές δραστηριότητες.
Επίσης μπορεί να δοθεί ώθηση και στην ανάπτυξη των μορφών εναλλακτικού τουρισμού (εκκλησιαστικός, ιαματικός, κυνηγητικός, εξειδικευμένος για ΑΜΕΑ), για τους οποίους ενώ υφίστανται οι αναγκαίες προϋποθέσεις αξιοποίησής τους, δεν έχουν τύχει της απαραίτητης προσοχής και ανάδειξης.
ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Νομού Ροδόπης είναι η αγροτική φυσιογνωμία του όπως αποδεικνύεται και από το μεγάλο ποσοστό πληθυσμού του που απασχολείται με αγροτικά επαγγέλματα. Κατά κύριο λόγο η οικονομία του Νομού στηρίζεται στο αγροτικό εισόδημα, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη της ενίσχυσής του και της αγροτικής ανάπτυξης γενικότερα, σε επίπεδο πολιτικής επιλογής πρώτης και άμεσης προτεραιότητας για την περιοχή.
Η αντιμετώπιση της υποαπασχόλησης στην ύπαιθρο καθώς και η άμβλυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων, απαιτούν άμεση αναδιάρθρωση των υφισταμένων καλλιεργειών με στροφή σε προϊόντα βιολογικής διατροφής και ενέργειας, αλλά και την κατασκευή σειράς έργων στην ύπαιθρο όπου υπάρχει σημαντική υστέρηση σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας, όπως:
– Φράγματα και ταμιευτήρες που βοηθούν στην ορθολογική χρήση του υδάτινου δυναμικού.
– Εγγειοβελτιωτικά έργα υποδομής.
– Εμπλουτισμό των υπόγειων υδάτων για την αντιμετώπιση της υφαλμύρωσής τους.
– Προώθηση της διαδικασίας των αναδασμών.
– Αξιοποίηση της γεωθερμίας για τη δημιουργία θερμοκηπίων αλλά και ιαματικού τουρισμού.
– Έργα για την αξιοποίηση – εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου.
ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Στον τομέα της ενέργειας αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η ανάδειξη της Θράκης ως ενεργειακού κόμβου είναι βέβαιο ότι θωρακίζει τη γεωστρατηγική της θέση, αναβαθμίζει τον ρόλο της στην ιεράρχηση των εθνικών προτεραιοτήτων ενισχύοντας τις αναπτυξιακές διεκδικήσεις της, προσελκύει το παγκόσμιο ενδιαφέρον προσδίδοντας διεθνή αναγνωρισιμότητα στην περιοχή.
Παράλληλα είναι αδιαμφισβήτητο ότι η κατασκευή και λειτουργία όλων των μεγάλων ενεργειακών έργων στη Θράκη, εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον (φυσικό και ανθρωπογενές), που επιβάλλεται να αντιμετωπιστούν με τα κατάλληλα έργα και μέτρα προστασίας που θα προκύψουν ύστερα από εμπεριστατωμένες περιβαλλοντικές και άλλες επιστημονικές μελέτες, και με την απαραίτητη προϋπόθεση της έγκαιρης εφαρμογής τους.
Η ύπαρξη περιβαλλοντικής επικινδυνότητας επιπρόσθετα επιβάλλει να μην χρησιμοποιηθεί η Θράκη απλά ως χώρος διέλευσης των ενεργειακών δικτύων, αλλά αφενός να εισπράξει στο σύνολο τους τα αντισταθμιστικά οφέλη και αφετέρου να αναβαθμισθούν οι ενεργειακές παροχές στους κατοίκους της».
