Σε πρόγραμμα γνωριμίας, ξενάγησης και γνώσης της Λαογραφίας, της Ιστορίας, της Παράδοσης και των Θρησκειών της πόλης της Κομοτηνής αλλά και της ευρύτερης περιοχής, έλαβαν μέρος μαθητές του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) Κομοτηνής.
Οι μαθητές του ΣΔΕ Κομοτηνής και οι συνοδοί καθηγητές τους, εκφράζουν τα θερμά τους συγχαρητήρια για την προσπάθεια όλων των συντοπιτών τους που δραστηριοποιούνται για τη διατήρηση και συνέχιση της παράδοσης, της λαογραφίας, των γραμμάτων, των θρησκειών και της ιστορίας. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνουν σε όλους τους υπεύθυνους των χώρων που επισκέφθηκαν, τους ξενάγησαν και τους ενημέρωσαν γιατί αυτό έγινε σε απογευματινές ώρες.
Με πενιχρά μέσα μετακίνησης, και με τη συνδρομή των καθηγητών τους Χαράς Τριάντη (Φιλολόγου) και Παναγιώτη Ζωγραφόπουλου (Μαθηματικού), που είχαν και τον σχεδιασμό και την επίβλεψη του προγράμματος, κάθε Πέμπτη απόγευμα, με γκρουπ δεκαέξι μαθητών, επισκέφθηκαν Μουσεία, Ναούς, Αρχαιότητες, δράττοντας την ευκαιρία να γνωρίσουν μια άλλη Κομοτηνή.
Δεδομένης της πολυγλωσσίας και των διαφορετικών θρησκειών των μαθητών, δημιουργήθηκε το έντονο ενδιαφέρον για τη γνώση της περιοχής και της προγενέστερης κουλτούρα της. Αξιοσημείωτο ωστόσο υπήρξε το γεγονός, της επιθυμίας, και εν τέλει της υλοποίησής της, της συμμετοχής και των υπολοίπων μαθητών του σχολείου σε αυτές τις επισκέψεις – κάτι που έγινε σε δύο από αυτές.
Η πολυπολιτισμική βόλτα ξεκίνησε τον Ιανουαρίου με γνωριμία με τον σύγχρονο του Αϊνστάιν Θρακιώτη Μαθηματικό, Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή. Οι μαθητές ξεναγήθηκαν στους χώρους του Μουσείου Καραθεοδωρή και πήραν μέρος σε ένα βιωματικό παιχνίδι το οποίο τους βοήθησε να αντιληφθούν το έργο και τη σημαντικότητα του Κ. Καραθεοδωρή για την επιστήμη των Μαθηματικών και για τα ελληνικά γράμματα γενικότερα.
Ακολούθως, επισκέφθηκαν το Στρατιωτικό Μουσείο Κομοτηνής της ΧΧΙ Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας. Μέσα από τα εκθέματα γνώρισαν για τους αγώνες των Ελλήνων ενάντια στους κατακτητές, για τις στολές τους και τη χρηστικότητά τους, περιεργάστηκαν τη μακέτα της παλιάς Κομοτηνής που φιλοξενείται στο Μουσείο και ενημερώθηκαν για τα οπλικά συστήματα που χρησιμοποιούσε ο Ελληνικός Στρατός.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής, τρίτο σταθμό της δράσης, οι μαθητές ξεναγήθηκαν στα ευρήματα, θαύμασαν την τελειότητα της κατασκευής τους και ενημερώθηκαν για την ιστορία του κτιρίου που στεγάζει το Μουσείο, αλλά και για κάποια μοναδικής αξίας εκθέματα που φιλοξενεί.
Ο επόμενος σταθμός ήταν το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής των Ρομά στο Θρυλόριο Κομοτηνής. Με δική τους δαπάνη οι 16 μαθητές ενοικίασαν αστικό λεωφορείο και μεταφέρθηκαν σε ένα Μουσείο μοναδικών εκθεμάτων παγκοσμίως. Ένα Μουσείο με τεράστια προσωπική εργασία, με τεράστια γκάμα εκθεμάτων, μοναδικά στο είδος τους. Τεχνοτροπίες καλαθοπλεχτικής, ιστορίες ανθρώπων, προελεύσεις αντικειμένων από όλο τον κόσμο, άφησαν όλους εντυπωσιασμένους.
Η επόμενη επίσκεψη είχε περισσότερο θρησκευτικό χαρακτήρα. Οι μαθητές μετέβησαν σε κτίριο της Μουφτείας Κομοτηνής όπου στεγάζεται το υπό ίδρυση Μουσείο της. Ένας χώρος με μοναδικά κειμήλια, μοναδικά συγγράμματα και βιβλία, όπου μεταξύ άλλων φιλοξενείται και το μοναδικό κομπολόι ευχών με τις 99 χάντρες και μήκους 40 μέτρων. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμα γίνεται η καταγραφή των ιερών βιβλίων με ευλάβεια και προσοχή. Στη συνέχεια εισήλθαν στο εσωτερικό του Ιερού Τεμένους και πληροφορήθηκαν για το τελετουργικό της Μουσουλμανικής Θρησκείας.
Στο πλαίσιο των «ιερών» επισκέψεων, οι μαθητές με τους συνοδούς καθηγητές τους επισκέφθηκαν και την Αρμενική Εκκλησία της Κομοτηνής. Συνάντησαν και συνομίλησαν με τον εφημέριο του Ναού, ενημερώθηκαν για την ιστορία της Αρμενικής Κοινότητας Κομοτηνής καθώς και για την Αρμενική Κοινότητα της Ελλάδος. Έθεσαν ερωτήματα και απορίες, περιεργάστηκαν την χωροταξία του Ιερού Ναού και αποσαφήνισαν αρκετές απορίες τους.
Τρίτος σταθμός της «ιερής» περιήγησης, ο Ιερός Καθεδρικός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Κομοτηνής. Σε αυτόν, ο εφημέριος παρουσίασε την αρχιτεκτονική του Ναού, τη σημασιολογική τοποθέτηση των τοιχογραφιών και των ιερών συμβόλων μέσα σε αυτόν, και παρουσίασε το κοινωνικό έργο της ενορίας του και απαντώντας ταυτόχρονα στα ερωτήματα των μαθητών.
Κατά την επόμενη εξόρμηση τα παιδιά επισκέφθηκαν το Λαογραφικό Μουσείο Κομοτηνής. Εκεί συνάντησαν γνώριμα αντικείμενα-εκθέματα. Είδαν οι περισσότεροι, και άλλοι θυμήθηκαν, τον τρόπο ζωής των προγόνων τους. Ένιωσαν κοντά στα αντικείμενα και στα εκθέματα. Συγκινήθηκαν βλέποντας εκθέματα που τα είχαν δει σε φωτογραφίες των παππούδων τους. Είδαν το χαγιάτι, το πηγάδι, το υπόγειο με τα βαρέλια αποθήκευσης τροφίμων. Είδαν νυφικά, στολές, καναπέδες και μαγειρικά σκεύη για παραδοσιακούς φούρνους. Συζήτησαν, προβληματίστηκαν, ενημερώθηκαν.
Την επόμενη εβδομάδα περιδιάβηκαν στα γραφικά σοκάκια της παραδοσιακής αγοράς της πόλης, είδαν εικόνες γνώριμες, συνυφασμένες με την παράδοση. Κατέληξαν σε επίσκεψη στα ιερά τεμένη του κέντρου της πόλης, στο Εσκί Τζαμί και στο Γενί Τζαμί. Είδαν το εσωτερικό τους, θαύμασαν τα μοναδικής σχεδίασης ψηφιδωτά, περπάτησαν ξυπόλητοι στα υπέροχα χαλιά τους, “ένιωσαν” τη “μυσταγωγία” του χώρου.
Ο κύκλος των θρησκευτικών επισκέψεων ολοκληρώθηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, γνωστός ως Ιερός Ναός της Παναγίας Κομοτηνής. Ενημερώθηκαν από τους συνοδούς τους καθηγητές για την ιστορία του κτίσματος του Ναού και έγινε η σύνδεση με το εναπομείναν τείχος της πόλης που συνορεύει μαζί του. Περπάτησαν πλησίον του τείχους θαυμάζοντας την τελειότητα κατασκευής, αλλά αναλογιζόμενοι και τη δυσκολία της ολοκλήρωσής του.
Στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) Κομοτηνής που λειτουργεί στο παλαιό Γυμνάσιο Θηλέων (Χατζηωνσταντή Ζωΐδη), φοιτούν ενήλικες μαθητές οι οποίοι δεν ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Μέσα από έναν διετή κύκλο απογευματινών μαθημάτων, αποκτούν τις βασικές γνώσεις των μαθητών του Γυμνασίου και λαμβάνουν απολυτήριο ισάξιο με τα αντίστοιχα πρωινά Γυμνάσια, και έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο Λύκειο.
Η πρώτη από τις δύο επισκέψεις με αφορμή το εν λόγω project στην οποία συμμετείχαν όλοι οι μαθητές του ΣΔΕ, έγινε στο Οχυρό της Νυμφαίας. Με συντονισμένες ενέργειες με την 29η Ταξαιρχία Πεζικού “ΠΟΓΡΑΔΕΤΣ” και την ενοικίαση αστικού λεωφορείου με χρήματα των μαθητών, ολοκληρώθηκε με επιτυχία η επίσκεψη. Επίσκεψη που οδήγησε όλους σε έντονα ρίγη συγκίνησης και εντυπωσιασμού από τη μελέτη, την κατασκευή και την ιστορία του Οχυρού. Η περιήγηση εντός του Οχυρού με ξεναγό από την Ταξιαρχία, θύμισε σε όλους τις καταστάσεις του πολέμου το 1940, έφερε μπροστά τους εικόνες από παλιές ελληνικές ταινίες. Ενίσχυσε το εθνικό αίσθημα και έδωσε το σύνθημα για Ειρήνη στους Λαούς.
Η προτελευταία επίσκεψη έγινε στο Εκκλησιαστικό Μουσείο. Το κτίριο του παλιού Πτωχοκομείου (Ιμαρέτ) που βρίσκεται πίσω από την οδό Βενιζέλου αποτέλεσε για τους περισσότερους κάτι απρόσμενο. Χωμένο στον κεντρικό ιστό της πόλης, πίσω από εγκαταλελειμμένα κτίρια, προκάλεσε αλγεινή εντύπωση. Γνώρισαν την ιστορία του κτιρίου, τις διαφορετικές χρήσεις του, τις ενίοτε παρεμβάσεις των κατακτητών, και ξεναγήθηκαν στα μοναδικά εκκλησιαστικά εκθέματα που φιλοξενεί. Ενημερώθηκαν τέλος για τις προοπτικές ανάδειξης του χώρου με οικιστικές παρεμβάσεις και ένιωσαν ότι ένα στολίδι της πόλης μας αδικείται από τη θέση του.
Τελευταία χρονικά, αλλά όχι ύστατη, ήταν η επίσκεψη στο Θρακικό Μουσείο Παιδείας που στεγάζεται στο παλιό 2ο Νηπιαγωγείο στον αύλειο χώρο του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Κομοτηνής. Πληροφορήθηκαν για το έργο και τους σκοπούς της Εταιρείας Παιδαγωγικών Επιστημών η οποία είναι ο δημιουργός του Μουσείου, ξεναγήθηκαν στα μοναδικά συγγράμματα και γνώρισαν την πορεία της παιδείας μέσα από πλήθος κατακτητών και αναρίθμητες δυσκολίες. Είδαν χωροταξικά αίθουσες των παλιών δημοτικών σχολείων, μελέτησαν παλιά απολυτήρια, και ένιωσαν πολλοί από τους μαθητές παιδιά δημοτικού σχολείου. Ανανέωσαν το ραντεβού τους για την περιήγηση στα παλιά κτίρια που διδάσκονταν γράμματα και σώζονται ακόμα.
Αυτή πραγματοποιήθηκε ξεκινώντας από το κτίριο του παλιού 2ου Νηπιαγωγείου Κομοτηνής. Κατόπιν επισκέφθηκαν το κτίριο που σήμερα στεγάζεται το ΣΔΕ Κομοτηνής και είναι επίσης η πύλη του Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Στη συνέχεια, περπατώντας στην πόλη, συνάντησαν το κτίριο του παλιού Οικονομικού Γυμνασίου (πίσω από τον Ιερό Ναό της Παναγίας), μετακινήθηκαν στη συνέχεια μπροστά και παραπλεύρως του Ιερού Ναού στο κτίσμα που σήμερα στεγάζει πολιτιστικούς συλλόγους, και κατέληξαν στην Τσανάκλειο Σχολή όπου κατά την τελευταία της σύγχρονη χρήση είχε φιλοξενήσει την Πρυτανεία του ΔΠΘ. Με άλλα λόγια, μία βόλτα … στη μόρφωση και τη διδασκαλία.
Η τελευταία εξόρμηση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε εκτός Κομοτηνής. Με νοικιασμένο λεωφορείο και πάλι από τους μαθητές και πέντε συνοδούς καθηγητές, περιλάμβανε κατ΄ αρχήν επίσκεψη στο Αρχαίο Θέατρο της Μαρώνειας στο οποίο ενημερώθηκαν για τη χωροταξία του, εντυπωσιάστηκαν από την ακουστική του και μελέτησαν όλες τις μετατροπές που υπέστη ο χώρος στην αρχαιότητα για να καλυφθούν οι ανάγκες κάθε χρήσης. Επίσης, τους αναλύθηκε το σκηνικό της αρχαίας τραγωδίας με τον χορό, τα παρασκήνια και τις θέσεις των θεατών. Τους εξηγήθηκε ακόμη η μετατροπή του σε αρένα κατά τα ρωμαϊκά χρόνια, και έγινε μια σύντομη αναφορά στην Αρχαία Μαρώνεια.
Στη συνέχεια κατηφόρισαν στην Ξυλαγανή και επισκέφθηκαν το Λαογραφικό Μουσείο του Πολιτιστικού Συλλόγου του χωριού. Ένα Μουσείο μοναδικής καλαισθησίας, καταπληκτικής χωροταξίας και μοναδικό σε εκθέματα. Ένα απόσταγμα ζωής των δημιουργών-μελών του Συλλόγου, το οποίο κάθε Θρακιώτης πρέπει να επισκεφθεί. Ήταν ίσως ο καλύτερος τρόπος για να κλείσει αυτός ο κύκλος επισκέψεων και να ολοκληρωθεί το project για ενήλικες μαθητές.
