Η Χριστίνα, μια θηλυκή αρκούδα που διασώθηκε ανήμερα των Χριστουγέννων του 2017, όταν είχε εντοπιστεί εγκλωβισμένη σε μια παγωμένη υδατοδεξαμενή, σε δασική περιοχή κοντά στο Νευροκόπι Δράμας, ξύπνησε από τον χειμέριο λήθαργό της και άρχισε να «κόβει βόλτες» στον ορεινό όγκο της Ροδόπης. Αυτό επιβεβαιώνεται από το ραδιοκολλάρο, που της είχαν τοποθετήσει οι διασώστες και το οποίον πλέον άρχισε να εκπέμπει ξανά από διαφορετικά σημεία.
Υπενθυμίζεται ότι τα Χριστούγεννα είχε κινητοποιηθεί για τη διάσωση της Χριστίνας η Ομάδα Άμεσης Επέμβασης για την αρκούδα, αποτελούμενη από ανθρώπους της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης «Καλλιστώ», του Δασαρχείου Νευροκοπίου, του Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης, της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας – Θράκης και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Μετά από ένα παρατεταμένο χειμέριο λήθαργο, η Χριστίνα ξύπνησε και άρχισε να κινείται στη δασική περιοχή που συνδέει τον ορεινό όγκο του Φαλακρού με τα όρη Βροντού – Λαϊλιά. Σύμφωνα με την «Καλλιστώ», αυτό επιβεβαιώνει τη σημασία αυτού του ορεινού τμήματος ως σημαντικού βιότοπου για την αρκούδα, αλλά και ως σημαντικής συνδετικής περιοχής για τους δύο υπο-πληθυσμούς αρκούδας στην Ανατολική Μακεδονία: Αυτόν του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης και αυτόν της περιοχής του Όρβηλου.
Τι είναι ο Χειμέριος Λήθαργος
Ο χειμέριος λήθαργος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες και πιο αξιοθαύμαστες φάσεις του βιολογικού της κύκλου και διαφέρει ουσιαστικά από τη γνωστή χειμερία νάρκη που χαρακτηρίζει άλλα είδη θηλαστικών, όπως τον σκαντζόχοιρο, τον μυωξό, τον σπερμόφιλο κλπ. Οι βασικότερες διαφορές είναι:
- Κατά τη χειμέρια νάρκη: η θερμοκρασία του σώματος του ζώου πλησιάζει την θερμοκρασία περιβάλλοντος (σχεδόν στους 0oC). Οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός ελαττώνονται δραματικά. Στην περίπτωση του σπερμόφιλου π.χ. οι παλμοί περνούν από 350/λεπτό σε 3-4/λεπτό κατά τη χειμέρια νάρκη (ελάττωση κατά 95%).Το ζώο ξυπνά κατά διαστήματα για να αποβάλει ούρα και κόπρανα.
- Κατά το χειμέριο λήθαργο: η θερμοκρασία του σώματος της αρκούδας ελαττώνεται περίπου κατά 1-2 βαθμούς σε σχέση με την κανονική (38ο C). Οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός δεν ελαττώνονται δραματικά. Από 52 παλμούς/λεπτό περνούν στους 24/λεπτό σε κατάσταση λήθαργου (δηλ. ελάττωση κατά 43%). Κατά τον χειμέριο λήθαργο η αρκούδα δεν αποβάλλει ούτε ούρα ούτε κόπρανα! Το επίπεδο εγρήγορσης είναι υψηλότερο απ’ ό,τι στη χειμέρια νάρκη, γι’ αυτό και η αρκούδα ξυπνάει πολύ εύκολα όταν ενοχληθεί στη φωλιά της. Εδώ βρίσκεται και η μεγαλύτερη ευαισθησία της αρκούδας διότι:
Α) δύσκολα ξαναπέφτει σε λήθαργο
Β) στη χειμερινή περιπλάνησή της δύσκολα ξαναβρίσκει τροφή με αποτέλεσμα: α) να καταναλώνει νωρίτερα το αποθηκευμένο λίπος της, και β) να γίνεται πιο δύσκολη η επιβίωσή της την άνοιξη που υπάρχει λιγοστή φυσική τροφή.
