«Ακτινογραφία» ομιλίας Τσίπρα στην Κομοτηνή – Τι είπε για: μειονότητα, ελληνοτουρκικές σχέσεις, Ε.Ε., κυπριακό, έξοδο από την οικονομική κρίση

Η χώρα βρίσκεται μια ανάσα από την έξοδο από την κρίση – Τα σύνορα δεν αμφισβητούνται και δεν επανακαθορίζονται – Η αμφισβήτηση διεθνών συνθηκών ενέργεια απαράδεκτη – Δεν θα ανεχθούμε προσπάθειες διχασμού από ξένες αρχές, δεν θα ανεχθούμε κηρύγματα μίσους – Η Κύπρος δεν χρειάζεται ξένους στρατούς και εγγυητές.

Τη διαβεβαίωση ότι η Ελλάδα βρίσκεται προ των πυλών της εξόδου από την οικονομική κρίση, αλλά και ότι στη Θράκη θα αξιοποιηθούν και θα αναβαθμιστούν οι υποδομές για τη μετεξέλιξή της σε εμπορικό κόμβο των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείων, έδωσε μιλώντας στην Κομοτηνή ο Πρωθυπουργός.

Ταυτόχρονα ο κ. Τσίπρας, από τη διοικητική πρωτεύουσα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, έστειλε μηνύματα που δεν επιδέχονται δεύτερης ερμηνείας, στην Τουρκία, τόσο όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις, όσο και σχετικά με το Κυπριακό.

Αναλυτικά, τα βασικά σημεία της ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα:

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Η χώρα βρίσκεται μια ανάσα από την έξοδο από την κρίση. Το επόμενο βήμα είναι η συμφωνία για το χρέος και η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

«Η χώρα βρίσκεται μια ανάσα από την έξοδο από αυτή την ανθρωπιστική και κοινωνική περιπέτεια. Το βασικό χαρακτηριστικό της συμφωνίας που έκανε η κυβέρνηση με τους δανειστές είναι ότι για πρώτη φορά οδηγεί σε μια προοπτική εξόδου από τη κρίση. Και αυτή η διέξοδος περνάει μέσα από την απομείωση του χρέους και την επάνοδό μας στις διεθνείς αγορές χρήματος. Ο οδικός χάρτης για την έξοδο από την κρίση περνάει μέσα από την ολοκλήρωση του δεύτερου προγράμματος αξιολόγησης από τους πιστωτές μας. Αυτή η κυβέρνηση δεν υπογράφει λευκά χαρτιά όπως έκαναν οι προηγούμενοι και όπως οι ίδιοι μας ζητάνε να κάνουμε τώρα. Θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια της διαπραγμάτευσης σε κάθε επίπεδο και είμαστε αισιόδοξοι ότι η διαπραγμάτευση θα κλείσει χωρίς υποχωρήσεις αρχών ιδιαίτερα στα εργασιακά δικαιώματα. Παράλογες απαιτήσεις για την ελληνική πλευρά δεν αποτελούν καν θέμα συζήτησης. Το επόμενο βήμα είναι η συμφωνία για το χρέος και η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ».

ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ο λαός μας και η χώρα μας δίνουν μάχη για το μέλλον της ίδιας της Ε.Ε. Δίνουν μάχη για τις ευρωπαϊκές αξίες που οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δυστυχώς έχουν ξεχάσει και πρέπει σύντομα να ξαναβρούν.

«Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε πόλο ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή μας. Σε μια περίοδο αυξανόμενων κρίσεων και εντεινόμενης αποσταθεροποίησης, η Ελλάδα ενισχύει τις θέσεις της, ενισχύει τη θέση της στην Ευρώπη και γενικότερα στη γειτονιά της, από την ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια, μέχρι τη Μαύρη θάλασσα. Προωθούμε, διμερώς και τριμερώς μαζί με την Κύπρο, τη συνεργασία μας με κρίσιμες χώρες της περιοχής όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Ιορδανία, ο Λίβανος, το Ιράν αλλά και με τις χώρες του Κόλπου, αλλά και με τις παγκόσμιες δυνάμεις. Το προηγούμενο διάστημα η χώρας μας υποδέχθηκε τους προέδρους της Ρωσίας, των ΗΠΑ, της Γαλλίας, τους ηγέτες μεσογειακών χωρών της Ε.Ε. Είχα την τύχη μέσα σε έξι μήνες, με το ταξίδι στην Κίνα συμπεριλαμβανομένου, να συναντήσω τους τρεις κορυφαίους ηγέτες του κόσμου. Η Ελλάδα, η μικρή και αδύναμη Ελλάδα της κρίσης, έγινε από παρίας, χώρα – πρωταγωνιστής των εξελίξεων στην περιοχή της. Από την αδύναμη Ελλάδα, περνάμε στην Ελλάδα που είναι μια υπολογίσιμη, πρωτίστως ηθικά, δύναμη, γιατί υπερασπίζεται πανανθρώπινες αξίες όπως η δημοκρατία, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός στα δικαιώματα. Στη βάση αυτής της ενεργητικής και πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, ενισχύουμε τα διπλωματικά μας ερείσματα και τις διεθνείς σχέσεις της χώρας μας, καθώς και τη διεθνή μας εικόνα, σε μια κρίσιμη και μεταβατική περίοδο, τόσο για τη έξοδό μας από την κρίση, όσο όμως και όσον αφορά τις περιφερειακές αλλά και παγκόσμιες εξελίξεις. Στο πλαίσιο αυτό δεν αναδεικνύεται μόνο ο ρόλος της Ελλάδας ως χώρας πρώτης γραμμής της Ε.Ε., ως χώρας που αποτελεί τα ανατολικότερα σύνορα της Ε.Ε. και τα σύνορά της σε μια εύθραυστη περιοχή, αυτή της ανατολικής Μεσογείου, αλλά και ο ρόλος της Ελλάδας ως μιας χώρας με ενισχυμένο ρόλο σε ζητήματα ασφάλειας και κυρίως σε ζητήματα διαχείρισης της μετανάστευσης και της προσφυγικής κρίσης. Αναδεικνύεται ο ρόλος της χώρας στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, στην προάσπιση του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου. Και αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο σε μια περίοδο που η φύση της τρομοκρατίας στην Ευρώπη και στη γειτονιά της, οι μεγάλες προσφυγικές πιέσεις αλλά και η οικονομική στασιμότητα, οδηγούν πολλές ευρωπαϊκές χώρες σε μια συντηρητική, αν όχι σε μια εθνικιστική, αναδίπλωση. Μια αναδίπλωση που εκκινείται από την ενίσχυση ξενοφοβικών και ακροδεξιών δυνάμεων. Που οδηγεί στο κλείσιμο των συνόρων με φράχτες και συρματοπλέγματα. Που υπονομεύει τις αρχές της αλληλεγγύης και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Σε αυτό το περιβάλλον η χώρα μας και ο λαός μας ανέδειξαν και αναδεικνύουν έναν διαφορετικό δρόμο. Τον δρόμο των ανθρωπιστικών αξιών για τον οποίο πρέπει όλοι και όλες να νιώθουμε περήφανοι. Προφανώς και υπάρχουν προβλήματα και δυσκολίες. Όμως ο λαός μας δίνει μέχρι σήμερα μια σκληρή μάχη για την υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην αξιοπρέπεια των προσφύγων, αλλά και στην αξιοπρέπεια των ίδιων των Ευρωπαίων. Ο λαός μας και η χώρα μας δίνουν μια μάχη για τις ευρωπαϊκές αξίες που οι Ευρωπαίοι εταίροι μας δυστυχώς έχουν ξεχάσει και πρέπει σύντομα να ξαναβρούν. Και το πιο σημαντικό, δίνουν μια μάχη για το μέλλον της ίδιας της Ε.Ε. Κανένα μέλλον δεν μπορεί να υπάρξει, αν το μέχρι πριν λίγα χρόνια σταθερό πολιτικό σύστημα της Ευρώπης παραδοθεί στον απομονωτισμό, στον λαϊκισμό και στις ανερχόμενες δυνάμεις της ακροδεξιάς σήμερα στην Ευρώπη. Ο μοναδικός δρόμος της Ευρώπης προς το μέλλον, είναι ο δρόμος των αξιών, ο δρόμος της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής, και στο όνομα αυτού του δρόμου, η πατρίδα μας, η ταλαιπωρημένη Ελλάδα της κρίσης, παίζει έναν ενεργό και πρωταγωνιστικό ρόλο».

ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Οι δίαυλοι επικοινωνίας και συνεργασίας Ε.Ε.- Τουρκίας πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί. Η αμφισβήτηση όμως των διεθνών συνθηκών είναι μια ενέργεια απαράδεκτη που δεν βοηθά. Τα σύνορα δεν αμφισβητούνται και δεν επανακαθορίζονται.

«Σε αυτόν τον δρόμο της ειρήνης και της σταθερότητας που ανοίγουμε, ασφαλώς υπάρχει και μια ιδιαίτερη πρόκληση, και αυτή είναι οι σχέσεις μας με τους γείτονές μας. Οι σχέσεις μας ιδίως με τη γειτονική Τουρκία. Εργαστήκαμε και εργαζόμαστε για την ειρήνη, τη σταθερότητα, τη φιλία και τη συνεργασία με τους γείτονές μας. Αυξήσαμε τις επαφές μας και τις συναντήσεις μας σε μια πολύ δύσκολη περίοδο. Δύσκολη περίοδο όχι μόνο για την περιοχή αλλά και για τις σχέσεις μας, παίρνοντας πολλές φορές και ρίσκα. Είμαι, θαρρώ, ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, μέσα σε έναν χρόνο, ταξίδεψα τρεις φορές στη γειτονική χώρα για να συναντήσω τον Τούρκο πρόεδρο και τον πρωθυπουργό. Παραμείναμε σταθεροί στις αρχές μας αλλά επιμείναμε στον διάλογο και βρήκαμε λύσεις. Όχι μόνο στην οικονομία, στις μεταφορές, στον τουρισμό, στον πολιτισμό, αλλά και στο δύσκολο πρόβλημα, στο προσφυγικό, την προσφυγική κρίση, την πρωτοφανή αυτή μετακίνηση πληθυσμών, τη μεγαλύτερη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Πρόκειται για ένα ζήτημα υψίστης σημασίας όπου πριν ακόμη τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, πετύχαμε σε διμερές επίπεδο την εφαρμογή του διμερούς πρωτοκόλλου επανεισδοχής τους πρώτους μήνες του έτους, ενώ θέσαμε τις βάσεις για τη συμφωνία αργότερα ανάμεσα στην Ε.Ε. και την Τουρκία, και την ενεργοποίηση της δράσης του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, όπου παρά τις δυσκολίες και τις αμφισβητήσεις είχε απτά αποτελέσματα. Και δεν αναφέρομαι μονάχα στη ραγδαία μείωση των ροών στα ελληνικά νησιά. Κυρίως αναφέρομαι στους θανάτους αθώων παιδιών, προσφύγων και μεταναστών, στα νερά του Αιγαίου. Συνεχίζουμε, λοιπόν, να πιστεύουμε σταθερά, ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας, συνεργασίας Ε.Ε.- Τουρκίας, πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί, ειδικά σε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Ότι πρέπει η συμφωνία ΕΕ.- Τουρκίας, όσο και δύσκολη και αν είναι στην εφαρμογή της, να τηρηθεί πιστά και να βρεθεί η διέξοδος της σημαντικής αυτής σχέσης. Αλλά πρέπει να είμαστε ταυτόχρονα και σαφείς σε ορισμένα ζητήματα. Η βάση της ελληνο-τουρκικής συνεννόησης δεν μπορεί να είναι άλλη από τον αμοιβαίο σεβασμό και την εμπιστοσύνη, και βέβαια σταθερή προσήλωση σε όσα προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Και σε αυτό θα επιμείνουμε. Η αμφισβήτηση των διεθνών συνθηκών είναι μια ενέργεια απαράδεκτη που δεν βοηθά. Δεν βοηθά τις σχέσεις φιλίας και συνεργασίας, δεν βοηθά την παγκόσμια ειρήνη, την ευημερία των λαών, τις διεθνείς ισορροπίες που καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από αυτές τις διεθνείς συνθήκες. Η Συνθήκη της Λωζάννης είναι το βασικό στοιχείο της ισορροπίας στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις και δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω από αυτό. Καλό θα είναι λοιπόν να σταματήσουν αυτές οι αμφισβητήσεις και οι απαράδεκτες αξιώσεις που δεν προσφέρουν τίποτα περισσότερο από το να υπονομεύουν την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης, όχι μόνο μεταξύ μας αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Τα σύνορα είναι και είναι σταθερά και αδιαμφισβήτητα. Τα σύνορα δεν αμφισβητούνται και δεν επανακαθορίζονται. Η ιστορία όμως μπορεί να επανακαθοριστεί και να παρεκκλίνει από την προδιαγεγραμμένη της πορεία. Μπορεί να αλλάξει. Είτε προς όφελος των λαών είτε εις βάρος τους. Και θέλω να επισημάνω για μια ακόμη φορά, ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεχίσει τη συνεργασία και τον διάλογο προς όφελος και των δύο λαών μας στην περιοχή. Αν οι γείτονές μας επιθυμούν το ίδιο, ο ιστορικής σημασίας αυτός δρόμος θα παραμείνει ανοιχτός».

ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Η Κύπρος δεν χρειάζεται ξένους στρατούς και εγγυητές. Στηρίζουμε τις δικοινοτικές συνομιλίες χωρίς να παρεμβαίνουμε. Παρεμβαίνουμε όμως και θα παρέμβουμε δημιουργικά στο κρίσιμο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας.

«Όπως ανοιχτός θα παραμείνει και ο ιστορικής σημασίας αυτός δρόμος που θα επιτρέψει σε όλον τον κυπριακό λαό να πάρει τη μοίρα στα χέρια του. Έναν λαό που σαράντα δύο χρόνια τώρα ζει σε μια πατρίδα διχασμένη και διηρημένη. Στο πλαίσιο αυτό στηρίζουμε σταθερά τις δικοινοτικές συνομιλίες για την επίλυση του σημαντικού αυτού διεθνούς ζητήματος. Και τη στηρίζουμε στη βάση της βαθιάς επιθυμίας για μια προοπτική λύσης βιώσιμης, επί τη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ αλλά και της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτους-μέλους της Ε.Ε. Στηρίζουμε τις δικοινοτικές συνομιλίες χωρίς να παρεμβαίνουμε. Ενθαρρύνουμε τις δύο κοινότητες και κυρίως στηρίζουμε τον πρόεδρο Αναστασιάδη σε αυτή την προσπάθεια. Παρεμβαίνουμε όμως και θα παρέμβουμε δημιουργικά στο κρίσιμο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο βρισκόμαστε σε διαρκή συνεννόηση με την Κυπριακή Δημοκρατία, και πιστεύουμε ειλικρινά ότι παρά τις όποιες δυσκολίες εμφανίστηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στις διαπραγματεύσεις στην Ελβετία, η ελπίδα στην Κύπρο δεν μπορεί και δεν πρέπει να χαθεί. Και θα πω κάτι που μετέφερα την προηγούμενη εβδομάδα κατά τη συνομιλία μου με τον πρόεδρο Ερντογάν, αλλά και κατά τη συνάντησή μου με τον Πρόεδρο Ομπάμα. Η Κύπρος δεν χρειάζεται ξένους στρατούς και εγγυητές. Η μόνη πραγματική εγγύηση για την ασφάλεια, το μέλλον και την προκοπή του κυπριακού λαού, είναι αυτή καθαυτή η συμφωνία επανένωσης της νήσου, στα πλαίσια μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης».

ΘΡΑΚΗ-ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ

Η γεωγραφική θέση της Θράκης είναι η μεγάλη της προίκα και ο μοχλός που η περιοχή αυτή μπορεί να αναβαθμιστεί σε εμπορικό κόμβο των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου – Στόχος μας η κατάκτηση της ελληνομάθειας από τα παιδιά της μειονότητας, που θα τα επιτρέψει να διεκδικούν το μέλλον τους με ίσους όρους στον τόπο τους, στην πατρίδα τους, στην Ελλάδα.

«Η γεωγραφική θέση της Θράκης είναι η μεγάλη της προίκα. Είναι ο μοχλός που η περιοχή αυτή μπορεί να αναβαθμιστεί σε εμπορικό κόμβο των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου συνδεόμενη με τις χώρες της περιοχής. Για τον λόγο αυτόν το βάρος της πολιτικής πέφτει πρώτα-πρώτα στην αξιοποίηση και στην αναβάθμιση των υποδομών τα περιοχής. Η πρόσθετη πρόκληση για τη Θράκη, είναι η μειονοτική εκπαίδευση. Γι’ αυτό και προχωράμε σε στοχευμένες κινήσεις που συνεχίζουν και βαθαίνουν τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια για την εκπαίδευση των παιδιών της μειονότητας. Η προσπάθεια αυτή αφορά αφενός το καθαυτό μειονοτικό εκπαιδευτικό σύστημα, και αφετέρου το δημόσιο σχολείο που αποτελεί μια εκπαιδευτική επιλογή για πολλούς γονείς. Και πρέπει να αποτελεί για τους περισσότερους. Αφορά επίσης και μέτρα αντισταθμιστικής εκπαίδευσης, όπως το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για τα παιδιά της Μειονότητας (ΠΕΜ), η ενισχυτική διδασκαλία και στα σχολεία της δεύτερης ευκαιρίας. Κύριος στόχος μας είναι η περαιτέρω μείωση της σχολικής διαρροής, η ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εννιάχρονης εκπαίδευσης αλλά και του λυκείου, και η κατάκτηση της ελληνομάθειας που θα επιτρέπει στις νέες και στους νέους της μειονότητας να διεκδικούν το μέλλον τους με ίσους όρους στον τόπο τους, στην πατρίδα τους, στην Ελλάδα. Ως προς το μειονοτικό σχολείο, στόχος είναι αυτό να συγκλίνει ολοένα και περισσότερο σε ποιότητα με το δημόσιο σχολείο. Μέσω της αναβάθμισης των παιδαγωγικών εφοδίων των εκπαιδευτικών, της βελτίωσης και του εκσυγχρονισμού των βιβλίων και των αναλυτικών προγραμμάτων, και των δύο προγραμμάτων, σε πολυθέσιες σχολικές μονάδες, με όλες τις ειδικότητες και ολοήμερο σχολείο. Και επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο να τονίσω για άλλη μια φορά: Η κυβέρνησή μας είναι αποφασισμένη να κάνει βήματα προς τα μπρος. Να άρει παθογένειες του παρελθόντος και λάθη, είναι αποφασισμένη να στηρίξει όλους τους Έλληνες πολίτες. Διότι θεωρούμε ότι όλοι οι έλληνες και όλες οι ελληνίδες, ανεξάρτητα από το ποιον θεό πιστεύουν, έχουν ίσα δικαιώματα απέναντι στην ελληνική πολιτεία, όπως ορίζει το Σύνταγμά μας. Και δεν πρόκειται να ανεχθούμε καμία διχαστική λογική, κανένα κήρυγμα μίσους που θα σπείρει τον διχασμό ανάμεσά μας. Όπως και δεν πρόκειται να ανεχθούμε να υπάρχουν δυνάμεις ή ξένες αρχές που θα αξιοποιούν τις διαφορές μας ή τα λάθη του παρελθόντος παίζοντας παιχνίδια στην πλάτη μας και προσπαθώντας να μας διχάσουν. Κάθε πολιτική διχασμού και διαίρεσης μας βρίσκει κατηγορηματικά αντίθετους. Δεν ωφελεί τίποτα και κανέναν, εκτός από αυτούς που θέλουν το κακό αυτού του τόπου, αυτού του λαού, αυτής της πολυπολιτισμικής κοινωνίας που για χρόνια έχει μάθει να ζει και να προοδεύει μέσα από την πολυπολιτισμικότητα που είναι πλούτος για το παρόν και το μέλλον αυτού του τόπου. Γι’ αυτό και δεν σκοπεύουμε να υπηρετήσουμε πολιτικές που θα προκαλούσαν φοβικές αναδιπλώσεις γύρω από την ταυτότητα. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι ανάγκες όλων των Ελλήνων πολιτών. Και οι ανάγκες αυτές σχετίζονται με το δικαίωμα σε μια καλή παιδεία. Είναι το βασικό εφόδιο για το μέλλον των παιδιών αυτού του τόπου αλλά και το δικαίωμα στην αξιοπρεπή εργασία. Στο δικαίωμα να ζήσουμε με αξιοπρέπεια για ένα καλύτερο αύριο. Και αυτό το δικαίωμα περνάει μέσα από την εμπέδωση κουλτούρας συνύπαρξης, αλληλοσεβασμού και αλληλεγγύης».

Δάμων Δαμιανός